Réttur - 01.10.1971, Blaðsíða 28

Á leið til fasisma?
Eru Bandaríkin á leið til fasisma?
Til allrar hamingju er enn ekki kominn á fasismi
i Bandaríkjum Norður-Ameriku, en tilhneigingarnar
til fasisma eru afar rikar á vissum sviðum þjóð-
lífsins, en þær eiga í höggi við markvissa baráttu
fjölmennra lýðræðislegra samtaka og hina rót-
grónu og sterku lýðræðiserfð Bandaríkjanna, sem
einnig er rauði þráðurinn í sjálfstæðisyfirlýsingu
þeirra og sjálfri stjórnarskránni.
I fangelsum Bandarikjanna dvelja tugir þúsunda
máske hundruð þúsunda manna, t.d. í Kaliforníu
einni 28 000. Mikill hluti þeirra eru blökkumenn,
ýmist saklausir eða settir inn um óákveðinn tíma
fyrir smáafbrot vegna fátæktar. Stjórnarnefndir
þessara fangelsa geta ráðið lengd fangelsisvistar-
innar, því dómararnir dæma menn stundum— eins
cg t.d. George Jackson — frá einu ári til ævi-
langrar fangelsisvistar, eftir ákvörðun stjórnar-
nefnda. Þannig eru raunverulega mörg fangelsi
Bandarikjrnna orðin að fangabúðum fyrir fátæka
og róttæka blökkumenn undir einræðisstjórn hvítra
afturhaldsseggja. Þessa óhugnanlegu hlið á ,,rétt-
ar“-kerfi Bandaríkjanna afhjúpar Angela Davis með
ótal dæmum í greinum sinum „Political Prisoners,
Prisons and Black Liberation“ („Pólitiskir fangar,
fangelsi og frelsi blökkumanna") og i „Realities of
Rcn-'ession" („Staðreyndir um kúgunina).*
Það fjölgar sífellt morðunum, sem fangaverðirn-
ir frcmja í fangabúðum Bandarikjanna ekki sizt á
róttækum blökkumönnum, til þess að losna við þá.
Islenzka útvarpið þegir þunnu hljóði við slíkum
morðum, rétt eins og Morgunblaðið, þó bæði kvaki
— réttilega — þegar svívirða er framin ( Sovét-
ríkjunum gagnvart gagnrýnum rithöfundum.
Það er aðeins þegar bandarískir fangar gera upp-
reisn i fangabúðum sínum og fangaverðirnir og
lögregla nota tækifærið til að myrða rithöfunda eins
og George Jackson, að svívirðan í fangabúðum
Bandaríkjanna kemst í heimsfréttir sem uppreisn.
JesGÍca Miiford hefur afhjúpað þessa svívirðu hvað
fangabúðarikið Kaliforníu snertir. (Sjá bókalista í
lok greinarinnar).
* Þessar greinar er að finna í bókinni: Angela
Davis: „If they come in the morning ... (sjá til-
visun á eftir þessari grein). jf*
Það eru viss svið í þjóðlífi Bandaríkjanna sem
eru gróðrarstía fyrir fasisma. Kynþáttahatur hvita
afturhaldsins, ægivald hernaðar- og stóriðjuklíkunn-
ar („Military-industrial complex," sem Eisenhower
jafnvel óttaðist), leynifélög ofstækisafla eins og
Ku-Klux-Klan, glæpahringirnir, — allt getur þetta
á svipstundu orðið þættir i allsherjar fasisma. Þeg-
ar þar við bætist sofandaháttur stórs hluta hvítu
verklýðssamtakanna, — einmitt þess afls, sem
virkast ætti að vera i viðureign við fasismann, þá
sést bezt hver hætta er á ferðum. McCarthyisminn
sýndi fyrir tveimur áratugum með sinum gegndar-
lausu ofsóknum gegn öllu róttæku, hve grunnt var
niður á fasisma. Og atkvæðatala Goldwaters 1964,
þegar hann fékk 40% atkvæða afhjúpaði hættuna
á að fasistisk öfl geti allt í einu fengið kosið for-
seta með valdi yfir gereyðingarmætti mestu at-
omvopnabirgða heims.
Þegar svo þar að auki kemur i Ijós að hver
forseti Bandarikjanna á fætur öðrum getur látið
Ijúga að þjóð og þingi og blekkja hvortveggja, til
þess að geta háð múgmorð árum saman i Vietnam,
— og eru ekki dregnir fyrir lög og dóm fyrir stríðs-
glæpi sina, — þá sést bezt hve nærri hættan á
fasistisku stjórnarfari getur verið í Bandarikjunum.
— En fvnsvegar sýna og önnur dæmi hve sterk
lýðræðiserfð þessa gamla byltingar- og forgöngu-
ríkis enn er: stórblöðin geta afhjúpað lygar for-
setanna og herráðanna, án þess það takist að
þagga niður í þeim — og heiðvirðir dómarar geta
enn sýknað blökkumenn, sem árum saman sátu
saklausir í dýflissum ameríska afturhaldsins.
Það eru því allir möguleikar á að hindra að hinar
ríku tilhneigingar til fasisma í amerisku þjóðlífi
\crði drottnandi þar. En til þess þarf að hafa auga
fyrir hættunni og öll frjálslynd og róttæk öfl að
sameinast gegn henni.
Einnig hér á Islandi þurfum við að vera á verði
— ekki aðeins gegn ameríska imperíalismanum,
heldur og fasistískri sýkingarhættu. Það er reynt
að læða henni inn undir sakleysislegu yfirskyni.
Samsvarandi öfl þeim, er áður töldu Hitler aðeins
ágætan fulltrúa hins hreina germanska kynstofns,
mála nú myndina af Bandaríkjunum sem frumherja
lýðræðisins og verndara frelsisins.
Og eins og Morgunblaðið lá hundflatt fyrir naz-
ismanum þýzka og brennimerkti i nazistadýrkun
sinni Ossietsky, rithöfund kvalinn og síðan drepinn
i fangabúðum nazista, sem landráðamann, þegar
norska stórþingið veitti honum friðarverðlaun Nob-
204