Réttur - 01.10.1971, Blaðsíða 18

EINAR OLGEIRSSON
DÓMSMORÐ
AMERÍSKRAR ALDAR
Nú þegar dauðadómur vofir yfir Angelu Davis,
hinni stórgáfuðu, hrifandi blökkustúlku, heimspek-
ingi og kommúnista, — þá er nauðsynlegt tií þess
að gera sér Ijósa hættuna, að ryfja upp þá réttar-
glæpi, sem Bandaríkin eru alræmd fyrir, þegar
verklýðshreyfingin á í hlut. Bandarikin eru að visu
í dag i augum margra hið óhugnanlega land glæpa
og glæpafélaga — þar sem ekki sé vogandi að
ganga um götur stórborga að kveldi, — en fyrir þá,
sem þekkja sögu amerískrar verklýðshreyfingar,
eru þau riki réttarglæpanna ,,par excellence''. Og
þeir réttarglæpir eru aldrei endurskoðaðir, það
kemur enginn amerískur Krústjoff og ásakar sig og
aðra valdhafa fyrir þau ódæði, sem bandariskir
dómstólar hafa drýgt í heila öld gagnvart baráttu-
mönnum verklýðshreyfingarinnar.
Hér skal nú aðeins minnt á nokkra af helztu
réttarglæpum Bandarikjanna síðustu 100 ár. Skal
þá alls ekki rætt um öll þau morð, sem bandarískir
atvinnurekendur hafa látið einkalögreglu sína og
njósnara fremja á verkfallsvörðum og öðrum bar-
áttumönnum, né heldur reynt að skrá svo tæmandi
sé réttarglæpina sjálfa, heldur aðeins minna á þá
allra sögulegustu.
1. Molly Maguires
Verklýðshreyfingin átti erfitt uppdráttar i Banda-
ríkjunum sem víðar. Kreppa, er skall yfir 1873, var
hagnýtt vægðarlaust af auðmönnunum til þess að
ganga milli bols og höfuðs á byrjandi samtökum
verkamanna. Og það tókst í mörgum tilfellum alltof
vel.
Þá var það að írskir kolanámuverkamenn skipu-
lögðu leynisamtök verkamanna, eftir að námumenn
höfðu beðið mikinn ósigur i sjö mánaða verkfalli
1874—75. Irar voru vanir leynisamtökum. Þeir höfðu
skipulagt þau i heimalandinu gegn jarðdrottnunum.
Þeir kölluðu leynisamtökin sín Molly Maguires eftir
konu einni, er stjórnaði leynisamtökum heima á
írlandi eftir 1840. Þeir höfðu byrjað með þau eftir
1850 í Pennsylvaníu, haldið vel leyndum nöfnum
leiðtoganna og smásaman eflst, unz þeir 1875 gátu
skipulagt allsherjarverkfall. Um nokkurt skeið voru
6000 deildir I samtökum þessum. — Þess má geta
að samkvæmt opinberri skýrslu, sem Marx getur
um, voru þá af 22000 kolanámumönnum á Schuye-
kill-svæðinu 5000 börn sjö ára og eldri vinnandi
i námunum.