Réttur - 01.10.1971, Blaðsíða 13

in hefur að geyma — eða það snið, sem hún
hefur fengið — senda hana í félögin til um-
ræðu, gagnrýni og ábendinga — og jafnvel
ekki tekizt að koma henni í tæka tíð í hend-
ur þeirra fulltrúa, er þennan landsfund sitja.
Stefnnskrá verður að dæma sig sjálf, mæla
með sér eða áfella. — Og þó að ég hafi fallizt
á að fylgja þessum drögum úr hlaði með
fáeinum orðum, er það ekki ætlun mín —
enda tilgangslítið — að fara að fjalla hér
um einstök stefnuskráratriði, heldur hitt að
drepa á almennt inntak og snið þessa plaggs
og það, sem fyrir okkur vakti með þeirri
gerð, er það hefur fengið eða við ætluðumst
til, að það fengi.
Einn samnefndarmaður minn, Loftur Gutt-
ormsson, víkur ef til vill hér á eftir að ein-
stökum köflum stefnuskrárinnar, eftir því
sem honum þykir ástæða til.
En hvernig á þá stefnuskrá að vera? Mönn-
um kann að virðast svona í fljótu bragði, að
því sé auðsvarað; stpfnuskrá hljóti að mótast
af þeim markmiðum, sem viðkomandi flokk-
ur hefur sett sér og þeim leiðum, er hann
kýs að fara til þess að ná þeim, sem sé því,
sem flokkurinn vill og hvernig hann hyggst
að koma því fram. Víst er þetta rétt, svo langt
sem það nær. Alþýðubandalagið er t.d. sósí-
alískur flokkur, stefnir að því að koma á sósí-
alisma og vill fara til þess lýðræðis og þing-
ræðisleið. Og að sjálfsögðu setur þetta svip
sinn á stefnuskrána. En það ræður þó síður
en svo öllu um gerð hennar. Hvað er t.d. um
þá utanþingsbaráttu af margvíslegu tagi, sem
hverjum sósialískum flokki er nauðsyn á að
heyja, ef vel á til að takast? Hvað um tengsl
flokksins við almenning og innri gerð hans?
Hvað um samband fjarlægari markmiða og
stundaráfanga? Eiga t. d. tímabundin dægur-
mál heima í slíkri stefnuskrá? Og hvað um
það þjóðfélag, sem við lifum við, skilgrein-
ingu þess og krufningu og lýsingu á sögu-
legri þróun þess? Hve mikið rúm á hún að
skipa? Og hvað um viðhorf flokksins til ann-
arra sósíaliskra eða hálfsósíaliskra flokka og
inntaks þess og sniðs, sem sósíalisk þjóðfélög,
er upp hafa risið, hafa fengið í sögunnar rás?
Kannski mætti orða þessar spurningar allar
örlítið öðruvísi. Fyrir hverja erum við að
semja stefnuskrá, og hvert hlutverk er henni
ætlað? A stefnuskrá aðeins að vera stutt og
gagnorð skilgreining á núverandi þjóðfélagi
og sósíaliskum úrræðum, knöpp samantekt á
hugmyndakerfi flokksins — eða öllu heldur
þeirri niðurstöðu, sem flokkurinn eða virkasti
hluti hans hefur komizt að — og fyrst og
fremst eða eingöngu fyrir hann? Eða á hún
að höfða meir til hins almenna fylgjanda og
þeirra, er utan við standa, ræða viðfangsefnin
í lengra máli og reyna að lýsa þeim og skýra
þau ger? Við höfum tekið þann kostinn að
gera þennan síðarnefnda þátt eða hlið stefnu
skrárinnar gildari en ella. Og má kannski
sýnast svo, að með því hafi þetta plagg feng-
ið á sig meiri hugleiðingastíl eða ritgerðar-
blæ en æskilegt sé eða tíðkast almennt á
stefnuskrám.
Þetta viðhorf okkar kemur helzt fram í
þrennu. I fyrsta lagi höfum við lagt á það
ríka áherzlu, að Alþýðubandalagið væri
sósíaliskur fiokkur, sem léti sér ekki nægja
smáumbætur á þessu þjóðfélagi, heldur
stefndi út fyrir umgerð þess. Við höfum því
gert okkur nokkurt far um að lýsa sósíalisk-
um úrræðum og þeirri þjóðfélagsskipan, sem
að væri stefnt. Er það gert í þeirri trú og vissu,
að sósíalisminn, sé sá eini raunhæfi valkostur,
sem við eigum, og jafnframt til að greina
markmið okkar og stefnu frá ýrnsum þoku-
kenndum samsuðuhugmyndum í þessum efn-
urn. Auk þess gefur rækilegri greinargerð
tilefni til frekari umræðu og ábendinga um
gerð sósíalisks skipulags á Islandi.
Þá höfum við Ieitazt við að lýsa sem
189