Réttur - 01.08.1981, Qupperneq 14

að þola ægilegar ofsóknir. Þrír aðalritarar
flokksins voru drepnir. Hundruðum saman
hafa flokksfélagarnir verið píndir til bana
eða myrtir. En flokkurinn berst áfram. —
Það var í Guatemala fyrir aldarfjórðungi að
róttækri stjórn var steypt að undirlagi
Bandaríkjaauðvaldsins ') og einræði verið
þar síðan. Þannig mætti rekja söguna í
hverju landi rómönsku Ameríku á fætur
öðru. ,,Vita máttu, sonur minn, að það stór-
kostlegasta, sem ég hef kynnst í lifinu, er
Kommúnistaflokkurinn. Vertu ætíð með
honum og treystu honum,” — svo sagði
Isidore Carillo Torneria, miðstjórnarmaður í
Kommúnistaflokki Chile við son sinn, áður
en hann gekk sjálfur fram fyrir aftökusveit
böðulsins Pinochets og var skotinn.
Af hverju berst fólkið og ekki síst kommún-
istaflokkar þess svo ákaft?
Af því ástandið er óbærilegt: Samkvæmt
skýrslum Heilbrigðisnefndar Sameinuðu
þjóðanna (WHO) eru um miljón börn í róm-
önsku Ameríku ofurseld hungrinu. Á
hverjum 30 sekúndum deyr þar eitt barn,
sem ekki hefur náð fimm ára aldri. Meir en
miljón barna í þessum löndum eru knúð til
vinnuþrældóms. Meir en 100 miljónir manna
þjást af sulti og sjúkdómum.
Og af hverju vill bandaríska auðvaldið
viðhalda þessu ástandi og byrgir fasista-
stjórnir þar að vopnum og „hernaðarráð-
gjöfum”?
Af því bandaríska auðvaldið á þriðjung
alls fjármagns í iðnaði rómönsku Ameríku
og helming alls banka-fjármagns þar. Mikil-
vægustu stóriðjufyrirtækin eru í eigu banda-
rískra auðmanna að mestu leyti. Efnaiðnað-
urinn að 90%, málmvinnu og vélafram-
leiðsla að 80%. Þessi lönd sökkva æ dýpra í
skuldafenið hjá Bandaríkjaauðvaldinu,
skuldirnar vaxa um 25% á ári og heildarupp-
hæð skuldanna er orðin yfir 100 miljarða
dollara.
Það eru þessir bandarísku hagsmunir, sem
vopn og her bandarískra á að vernda.
íslendingum væri holt að lesa kvæði
Stephans G.: „Drottinsorðið” — ort um
þann atburð, er kóngur Brasilíu, Dom
Pedro, var boðinn á aldarafmæli Bandarikj-
anna, 1876, til að sjá alþjóðasýningu þeirra.
Bað hann þá um að fá að sjá hvernig þeim
verkalýð liði, er framleiddi tækni-undrin, er
státað var af á sýningunni. Varð að láta að
þeim vilja — og lýsir Stephan G. vel hve
kóngi ofbauð fátækt og þrældómur verka-
lýðs Bandaríkjanna, miklu verri en það, sem
þjóð Brasilíu þá bjó við. Lýkur kvæði
Stephans G. með þessum dómi:
„Dom Pedro úr djúpri þögn
draumasjóna vakti sögn:
„Aldrei verði í voru ríki
vinnumennskan yðrar líki!
í þvi hliði að engill stæði,
allra bæna lengst ég bæði,
landið mitt þeim voða verði
væri í nauð — með brugðnu sverði.”
Nú einni öld síðar hefur bandarískum auð-
mönnum tekist að klófesta jafnt í Brasilíu
sem annarsstaðar í rómönsku Ameríku dýr-
mætustu auðæfi þessara landa, keypt vald-
hafa þess og þrælkað verkalýð og bændur
þess lands, þannig að ástandið er orðið verra
en var fyrir einni öld í Bandaríkjunum áður
en verkalýðshreyfing þess lands hóf baráttu
sina fyrir alvöru.
') Sjá í „Rétti” 1954, bls. 3 grein Ásgríms Albertssonar
„Guatemala og ísland”, og kvæði Jakobinu Sigurðar-
dóttur „Brást þér værð?” á bls. 1—2.
126