Réttur - 01.08.1981, Qupperneq 55

gróði er skattfrjáls í Bandaríkjunum. Þvert á
móti eru amerískir skattþegnar látnir borga
stórfé til þess að halda skuldaþrælum banda-
rísku lánadrottnanna rólegum undir okinu,
m.a. með herstöðvum í löndum þeirra, ef al-
þýðan einhversstaðar færi að hrista klafann.
Nefna má að Brasilía, Argentína, Kolum-
bía, Thailand, Chile og Filippseyjar og fleiri
lönd skulda einstökum bandaríkjabönkum
hvert um sig yfir 1000 miljónir dollara. Eftir
áætlun amerískra sérfræðinga var heildar-
skuld „þróunarlandanna” við bandaríska
einkabanka 1979 um 55 miljarðar dollara, en
skuldir þeirra alls við alla „vestræna” einka-
banka um 100 miljarðar dollara. Til að
greiða vexti og afborganir þurfa þau því ár-
lega að greiða þessum einkabönkum allt að
20 miljarða dollara.
Allar erlendar skuldir þróunarlanda (þar-
með talin lán hjá ríkjum, alþjóðastofnunum,
olíulöndunum o.s.frv.) voru 86 miljarðar
dollara 1971 og voru komnar upp í 391 milj-
arð dollara 1979. Vaxtagreiðsla þróunar-
landanna jókst á þessum 8. áratug úr 11 milj-
örðum dollara í 88 miljarða, gleypir þá 22%
útflutningsverðmætis þeirra. — Þannig er
,,nýlendu”þrælkunin nýja. Og að sama
skapi sökkva þessi lönd æ dýpra í skuldafen-
ið, lífskjör alþýðu versna, hungrið sverfur
að, — en yfirstéttir þær í þessum löndum,
sem þjóna bandaríska auð- og hervaldinu,
dafna vel af landráðunum og hjálpa til að
halda alþýðu niðri í fátækt: stundum með
„leiftursóknum”, stundum með vægðar-
lausu ofbeldi. (Mynd Bidstrup táknar and-
stæðurnar vel.)
Líðan mannkynsins
1500 miljónir jarðarbúa skortir frumstæð-
ustu læknishjálp, helmingur jarðarbúa er
vannærður, 30—40 miljónir manna deyja ár-
lega úr hungri.
Á meðan er vígbúist af — kappi, nær væri
að segja vitfirringu. — Ef sleppt væri að
framleiða eitt flugvélamóðurskip, mætti
kaupa næstum þrjár miljónir smálesta af
hveiti fyrir og ef það væri sent í þróunar-
löndin mætti bjarga lífi miljóna barna. — og
ein sprengjuflugvél kostar sama og 100.000
smálestir af sykri.
Undir 100 dollara meðal árstekjur.
Hjá 25 fátækustu löndum heims eru
meðal-árstekjur íbúanna undir 100 dollur-
um, þ.e. undir 800 íslenskum krónum á ári.
80% íbúanna yfir 15 ára að aldri kunna
hvorki að lesa né skrifa.
Rétturinn til að lifa
Frumstæðustu mannréttindin eru tví-
mælalaust þau að fá að lifa — lifa án styrj-
■ alda, hungurs, sjúkdóma og annarra vá-
gesta.
Við skulum athuga hvernig þessum mann-
réttindum er háttað, t.d. í nokkrum löndum
rómönsku Ameríku:
í eftirfarandi löndum er mannsæfin þessi í
árum:
í Bólivíu 48,3 ár
í Haiti 52,2 ár
í Guatemala 55,7 ár
í Honduras 56,7 ár
í Perú 58,1 ár
í E1 Salvador 60,7 ár
í Kolubíu 63,4 ár
í Brasilíu 63,6 ár
I Venezuela 64,0 ár
í Kúbu 70,4 ár
Af hverjum 1000 börnum deyja frá 1 til 4.
aldursárs eftirfarandi:
í Guatemala 24,2
167
Á