Réttur - 01.04.1985, Side 61

Blóðsugan bandaríska að verki í
Mið-Ameríku og Karíbahafi
Bandaríkin líta á ríki Mið-Ameríku og
Karíbahafs sem einskonar nýlendur
sínar. Og séu þær óþægar er bandarískur
her sendur þangað. Slíku valdi hefur
bandaríska auðvaldið beitt, allt frá 1823,
er Monroe-yfirlýsingin var gefin, 14 sinn-
um við Mexico, 13 sinnum við Kúbu, 11
sinnum við Panama, 10 sinnum við Nicara-
gua, 9 sinnum við Dóminíkanska lýðveld-
ið, 7 sinnum við Kolumbíu, 7 sinnum við
Honduras, 5 sinnum við Haiti, þrisvar við
Puerto Rico og tvisvar við Guatemala.
Og af hverju ráðast Bandaríkin á þessi
lönd, ef þjóðir þeirra vilja stjórna sér
sjálfar?
Fjárfesting bandarísku einokunar-
hringanna óx, aðeins hvað enskumælandi
lönd þessa svæðis snertir, úr 1500 milljón-
um dollara 1970 upp í 11000 milljónir
1978 og vex áfram. Alþjóðahringir
Bandaríkjanna hafa fjárfest yfir 20.000
milljónir dollara í Puerto Rico og ráða
80% af iðnaðarframleiðslu og 50% af
landbúnaðarframleiðslu þess lands. En
auk þessarar fjárfestingar hafa þessir auð-
hringir fjárfest 22.500 milljónir dollara
1981 , en það samsvarar 65% fjárfestingar
þeirra í rómönsku Ameríku. Alls er því
Ijárfesting þessara auðhringa 42.000 mill-
jónir á þessu svæði eða þrefalt það sem
Þeir fjárfesta í Asíu, Afríku og Ástra-
hu. — Arðránið þarna er ægilegt. Kaup-
>ö, sem auðhringirnir greiða verka-
nönnum þessara Mið-Ameríku landa og
Karabíu-búa er */io hluti þess kaups, sem
þeir greiða í Bandaríkjunum.
Gróði auðhringanna á vörunum, sem
Þeir flytja inn til Bandaríkjanna frá þess-
um löndum er gífurlegur. — En reiði
fólksins í öllum þessum löndum er líka
mikil. Spurningin er hve lengi menn láta
bjóða sér þetta arðrán.
Arðrán Bandaríkjanna í
Rómönsku Ameríku
Rómanska Ameríka verður í síauknum
mæli arðráni stóru alþjóðahringanna,
einkum hinna bandarísku að bráð.
Á áttunda áratugnum réðu alþjóða-
hringirnir bandarísku þrem fjórðu af allri
fjárfestingu bandarískra einkaaðila. í
Mexico ráða 10 bandarísk stórfyrirtæki
50% af bandarískri fjárfestingu, í Brasil-
íu yfir 60%.
Öll viðskipti þessara landa færist æ
meir í greipar bandarískra auðhringa.
Rómanska Ameríka sekkur æ dýpra í
skuldafenið við ameríska auðvaldið:
hvert „prósent“, sem lánin hækka um,
kostar hin skuldugu lönd 1350 milljónir
dollara.
Sumir sérfræðingar álíta að um 1990
verði erlendar skuldir rómönsku Amer-
íku 450.000 milljónir dollara. Pá myndi
allur útflutningur þessara landa fara í
vexti og afborganir af skuldum. — Þá
yrðu 90% af vinnufæru fólki rómönsku
Ameríku atvinnulaust.
Fátækt fólksins í Suður-Ameríku fer
sívaxandi. Hvenær kemur að því að þetta
fólk sprengir af sér okið? Margir álíta
þess ekki langt að bíða. Og svo hræddir
eru stærstu bankar New York að þeir
þora ekki annað en auka lánin, ella kunni
allt að springa.
Athugar íslensk ríkistjórn á hvaða leið
hún er?
125