Morgunblaðið - 22.01.2006, Blaðsíða 54

54 SUNNUDAGUR 22. JANÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
Um fátt ef þá nokkuðhefur verið meirarætt og skrifað aðundanförnu en nýárs-ræðu biskups Ís-
lands, og viðtal í kjölfarið. Í báðum
tilvikum var hjónabandið í brenni-
depli, pælingin um, hvort samkyn-
hneigðir ættu að fá að vígjast und-
ir þeim formerkjum eða ekki.
Síðan þá hefur allt logað í illdeilum
og Karl Sigurbjörnsson verið bor-
inn þungum sökum.
Þetta er sennilega erfiðasta við-
fangsefni sem íslenska kirkjan
hefur staðið andspænis frá kristni-
tökunni, og óneitanlega koma orð
Þorgeirs Ljósvetningagoða upp í
hugann, um lögin og friðinn og
nauðsyn þess að slíta hann ekki.
Réttindabarátta samkyn-
hneigðra komst fyrst á verulegan
skrið á 8. áratug 20. aldar, í kjölfar
Stonewall-uppreisnarinnar í New
York 27. júní 1969, þegar hommar
og lesbíur veittu í fyrsta skipti
mótspyrnu, í kjölfar þess að átti að
handataka þau fyrir að vera til. En
hún er nú í fullum gangi, mislangt
þó á veg komin. Að mati ýmissa
fræðimanna eru 2–5% manna
samkynhneigð; á Íslandi hafa
kannanir sýnt, að um 2% kvenna
eru lesbíur og 3,6% karla hommar.
Og einna best er ástandið hér á
landi, hvað mannréttindi snertir,
því almenningsálitið er í auknum
mæli tekið að leggjast á sveif með
þessum hópi, og jafnvel sjálfur
löggjafinn, en mörg röddin úr
kirkjunni hrópar enn í gegn þeim,
berandi fyrir sig orð heilagrar
ritningar. Og víst má sitthvað
finna í Biblíunni um þetta, ekki er
því að neita, og sumt æði hart. Í 3.
Mósebók 18:22 segir t.d. og haft
eftir Drottni: „Eigi skalt þú leggj-
ast með karlmanni sem kona væri.
Það er viðurstyggð.“ Og í Fyrra
Korintubréfi, 6:9 telur Páll frá
Tarsus upp kynvillinga og ýmsa
aðra, sem ekki munu Guðsríkið
erfa, að hann fullyrðir.
Í þessu liggur vandinn.
En maðurinn, sem hróp og köll
voru gerð að í byrjun hins nýja
árs, sagði þetta um áðurnefnda
ritningarstaði og aðra áþekka, í
hirðisbréfi sínu til íslensku kirkj-
unnar, sem út kom 2001, og nefnd-
ist Í birtu náðarinnar:
„Eru þau fyrirmæli ótvíræð og sígild? Hvað
með hliðstæð boð sem varða stöðu kvenna og
kynlíf í lögmáli Móse og hjá Páli? Hver er
staða þeirra boða? Er samkynhneigð meiri
synd en ýmislegt annað sem fordæmt er í
lögmálinu og bréfum postulanna, en sem
flestir eru nú sammála um að eru forboð
bundin samtímamenningu þeirra?“
Og hann bætir við:
„Kristin kirkja verður að horfast í augu við
þann sársauka og neyð sem sá ótti og for-
dómar valda þeim sem eru samkynhneigðir.
Vinnum gegn því og öllum tilhneigingum
okkar að forðast að sjá annað fólk sem systk-
in, bræður okkar og systur. Samkynhneigð
manneskja er Guðs barn, skapað af Guði,
endurleyst fyrir Jesú náð, eins og sérhvert
mannsbarn á jörðu.“
Þessi afstaða hans er eins í dag,
fimm árum síðar.
Þegar kemur að spurningunni
um hjónabandið og kröfu lesbía og
homma að verða skilgreind þar
undir er bara allt annað upp á ten-
ingnum. Eða eins og biskup sagði
1. janúar 2006:
„Til þessa hefur hjónaband talist vera sátt-
máli eins karls og einnar konu. Er það í sam-
hljóm við grundvallarforsendu sem kristin
trú og siður hefur byggt á frá öndverðu, og
er sameiginleg öllum helstu trúarbrögðum
heims. Enda í samhljómi við lífsins lög. Þess-
ari forsendu getur íslenska ríkið breytt og
komið til móts við margvíslegar þarfir, hvat-
ir og hneigðir, og afnumið alla meinbugi. Ef
það er framtíðin, já, ef það er framtíðin, þá
er eitthvað nýtt orðið til, ný viðmið siðarins,
án hliðstæðu í siðmenningunni. Hin alda-
gamla stofnun sem hjónabandið er er þá af-
numin. Þjóðkirkjuprestar og forstöðumenn
annarra trúfélaga hafa komið að hjóna-
vígslum vegna þess að hér hefur ríkt sam-
hljómur laga, trúar og siðar í þessum efnum.
Ég treysti Alþingi Íslendinga og ríkisstjórn
að fara hér með gát, og leyfa hjónabandinu
að njóta vafans.“
Ég hef alltaf álitið mig vera
frjálslyndan guðfræðing og iðu-
lega talað máli samkynhneigðra,
og á persónulega vini í þeirra röð-
um. En í þessu efni er ég hikandi,
og meira en það, enda finnst mér
þetta ósanngjörn krafa af þeirra
hálfu.
Það er alkunna, að Jesús Krist-
ur breytti ýmsu af því sem í Gamla
testamentinu eða öðrum bókum
gyðingdóms hafði verið skrifað,
bjó til nýjar áherslur. Og þegar
ritningargreinar stangast á eru
orð hans ávallt látin ráða á kostn-
að hinna. Um það er ekki deilt.
Einhverra hluta vegna sagði
hann þetta athugasemdalaust,
eins og greint er frá í Matteus-
arguðspjalli 19:5–6:
„Hafið þér eigi lesið, að skaparinn gjörði þau
frá upphafi karl og konu og sagði: „Fyrir því
skal maður yfirgefa föður og móður og bind-
ast konu sinni, og þau tvö skulu verða einn
maður.“ Þannig eru þau ekki framar tvö,
heldur einn maður.“
Samsvarandi texta er að finna í
10. kafla Markúsarguðspjalls.
Hvergi er þarna minnst á tvo ein-
staklinga af sama kyni. Þetta
finnst mér einhver sterkustu rökin
fyrir því, að aðra leið beri að fara.
Að gera það ekki myndi skapa
fleiri vandamál en það leysti, auk
þess að vera menningarsögulegt
hneyksli. Við skulum ekki gleyma,
að hjónabandið er skipan jafn
gömul mannkyninu.
Stórar ákvarðanir á ekki að
taka í skyndingu. Biskup er að
reyna að leiða íslensku kirkjuna
um þráðbratt einstigi, í von um að
ná að bjarga henni frá lemstri og
voða. Ég veit engan betur til þess
fallinn og skynsamari. Gefum hon-
um olnbogarými.
Forsætisráðherra, sem einnig
er lykilmaður í þessari glímu, er
núna í sporum hins norðlenska,
mjög svo vitra goða. Megi fram-
sýni hans vera söm. Það er svo
mikið í húfi.
Hjónabandið
sigurdur.aegisson@kirkjan.is
Á að strika yfir ævaforna
hefð og gera Ísland
þannig að brautryðjanda
nýrra tíma, eða er
kannski réttara að
spyrna við fótum?
Sigurður Ægisson leggur
hér orð í belg um það,
hvort leyfa eigi samkyn-
hneigðum að ganga í
hjónaband eða ekki.
Mín fyrstu kynni
af Pétri voru eftir að
ég hafði auglýst eftir
atvinnu. Pétur
hringdi og var það
upphafið að löngu og góðu sam-
starfi. Heildverslunin á Suðurgöt-
unni var skemmtilegur vinnustað-
ur þó ekki væri hann þægilegur.
Lagerinn var geymdur á tveimur
hæðum og í tveimur bílskúrum, en
samt var á öllu einhver heimilis-
legur blær hefðar og glæsileika
sem allir skynjuðu sem komu
þarna inn. Þeir feðgar, Pétur Pét-
ursson eldri og hinn yngri, sem við
núna kveðjum, réðu þarna ríkjum
og var oft glatt á hjalla enda báðir
miklir húmoristar.
Eftir lát Péturs eldri var farið
að hugsa til hreyfings því fyrir-
tækið hafði fyrir löngu sprengt ut-
an af sér húsnæðið. Keypt var
glæsilegt húsnæði við Dugguvog
og allt innréttað og gert eins flott
og frekast var unnt í stíl við þær
vörur sem voru á boðstólum. En í
hönd fóru erfiðir tímar fyrir lítil
fyrirtæki. Það var ekki nóg að
PÉTUR G.
PÉTURSSON
✝ Pétur Guðberg-ur Pétursson
fæddist í Reykjavík
27. maí 1944. Hann
lést á heimili sínu 9.
janúar síðastliðinn
og var útför hans
gerð frá Dómkirkj-
unni í Reykjavík 17.
janúar.
bjóða góðar vörur,
góða þjónustu og
vera með áratuga-
löng trygg viðskipta-
sambönd. Nú voru
kaupmennirnir farnir
að flytja vörurnar inn
sjálfir og svona gam-
algróin fyrirtæki
urðu að gefast upp
fyrir breyttum tím-
um. Það var erfitt
fyrir litla sam-
starfshópinn sem og
fyrir Pétur sjálfan,
sem tók þetta mjög
nærri sér.
Nú þegar ég kveð góðan vin vil
ég senda Guðrúnu einkadóttur
hans mínar samúðarkveðjur svo og
til annarra skyldmenna.
Ragnar Sigurjónsson.
Í upphafi skal endirinn skoða …
segir máltækið.
Við Pétur gerðum með okkur
samning um að horfa framhjá
þessu, en njóta þess í stað augna-
bliksins. Stórbrotinn persónuleiki,
hreinskiptinn, heiðarlegur og stolt-
ur … en fyrst og fremst ljúfur, er
það fyrsta sem kemur upp í hug-
ann er ég minnist Péturs Péturs-
sonar.
Hann kunni að njóta augnabliks-
ins, betur en nokkur annar. Að
sitja með Pétri og hlusta á hann
rifja upp gamlar minningar er efni
í heila bók. Sjálfri auðnaðist mér
ekki sá heiður að kynnast foreldr-
um hans eða afa og ömmu, í lif-
anda lífi. En frásagnir hans af
þessu fólki, svo þrungnar af enda-
lausum kærleik þeim til handa,
fengu mig stundum til að finnast
ég hafa þekkt þau allt mitt líf.
Þessum sögustundum mun ég
aldrei gleyma. Ég vil fyrst og
fremst minnast Péturs sem manns
með óendanlega stórt hjarta.
Hann hafði pláss fyrir alla í hjarta
sínu. Við sem þekktum hann best
vitum að þarna var ekki bara stór-
brotinn heldur margbrotinn per-
sónuleiki á ferð. Ég minnist best
glettninnar bakvið annars alvar-
legt yfirbragðið. Blikið í augunum,
sem ekki er hægt að lýsa. Pétur
var mikill keppnismaður og var
tilbúinn að keppa í öllu. Við fórum
ófáar ferðir uppí Keiluhöll og
spreyttum okkur, þá var mikið
hlegið. Við gengum saman úti í
náttúrunni, bæði á Þingvöllum og í
Öskjuhlíð og alltaf var hláturinn
með í för. Pétur var vinur í raun
og vinátta okkar entist út yfir gröf
og dauða. Það væri hægt að telja
svo margt upp þegar hans er
minnst, en sumt kýs maður að
geyma með sjálfum sér. Ég vil
með vinsemd og virðingu kveðja
hann, þess fullviss að hann hefur
nú fundið þann frið sem hann
þráði svo heitt.
Elsku Guðrún mín, megi góður
Guð vernda þig og blessa um
ókomna tíð, þú varst augasteinn-
inn hans pabba þíns alla tíð. Öllum
öðrum ástvinum sendi ég samúðar-
kveðjur, megi minningin um góðan
dreng lifa í hjörtum okkar allra.
Hvíl þú í friði kæri vinur, þú munt
aldrei gleymast mér. Þín
Kristjana.
Mig langar að
minnast minnar kæru
vinkonu og sam-
starfskonu á Innheimtudeild Rík-
isútvarpsins til margra ára, hennar
Bjargar. Stuttu áður en hún lést
var eins og hvíslað væri að mér að
líta inn til hennar en umræddan
BJÖRG
SÍMONARDÓTTIR
✝ Björg Símonar-dóttir fæddist í
Miðey í Vestmanna-
eyjum 25. janúar
1918. Hún lést á
Hrafnistu í Hafnar-
firði mánudaginn
22. ágúst síðastlið-
inn og var útför
hennar gerð frá
Fossvogskirkju 29.
ágúst.
dag var ég á leið upp
í Skorradal í sum-
arbústað minn. Ég
var í miklum flýti en
ég var svo fegin að
gefa mér tíma fyrir
Björgu og þegar ég
kvaddi hana vissi ég
að þetta væri í síð-
asta skipti sem ég
sæi hana. Það var svo
af henni dregið.
Björg var alveg
einstök gæðakona.
Það fór nú ekki mikið
fyrir henni, svo hóg-
vær og umtalsgóð og með svo góða
nærveru. Margar urðu heimsóknir
mínar á Víðimelinn á hennar list-
ræna og fallega heimili. Alltaf var
haft heilmikið fyrir manni, lagt á
borð með fínum dúk og framreitt
allt það besta sem hún átti á svo
skemmtilegan hátt.
Með okkur tókst góð og innileg
vinátta og þótti mér verulega vænt
um hana. Alltaf fylgdist hún vel
með börnum mínum og barnabörn-
um og gladdist yfir velgengni
þeirra.
Eftir því sem mér skilst var hún
alla ævi mjög fórnfús og annaðist
móður sína af alúð öll þau ár sem
þær áttu saman á Víðimelnum eftir
að þær mæðgur fluttu frá Vest-
mannaeyjum. Oft reyndist lífið
henni erfitt sökum heilsubrests og
man ég eftir því þegar hún sagðist
frekar vilja missa sjónina en að
heyra svona illa sem háði henni til
margra ára. Síðustu árin var sam-
neyti okkar svolítið minna en mikið
þakka ég allar stundirnar í stof-
unni, kæra Björg, og allrar þinnar
góðvildar og elsku.
Ég kveð þig með söknuði og
virðingu. Vertu guði falin.
Soffía Sigurjónsdóttir.
Núna loksins treysti
ég mér til að skrifa
nokkur orð. Þetta er
búið að vera svo erfitt, að setjast nið-
ur og skrifa kveðjuorð til þín, elsku
bróðir.
Frá þeim degi sem ég fékk frétt-
irnar um að þú værir farinn, og það
fyrir fullt og allt, þá slokknaði eitt-
hvað innan í mér, eitthvað sem ég hef
ekki skýringu á. Ég á margar minn-
ingar sem við áttum saman, þá skein
sólin inn í lífið þitt og ég man alltaf
eftir því þegar þú tókst utan um mig
og sagðir „ohh, hvað það er gott að
eiga systur eins og þig,“ en núna
KRISTINN SÓLBERG
JÓNSSON
✝ Kristinn Sól-berg Jónsson
fæddist í Vest-
mannaeyjum 13.
maí 1979. Hann lést
í Reykjavík 18. des-
ember síðastliðinn
og var útför hans
gerð í kyrrþey frá
Keflavíkurkirkju
22. desember síðast-
liðinn.
ertu farinn, og því
ætla ég að kveðja þig
með þessum orðum,
þetta er mín leið til að
kveðja þig.
Elsku bróðir, nú
kveð ég þig, með tár-
um og sorg í hjarta.
Minningunum sem ég
á um þig ætla ég ekki
að gleyma.
Lífið þitt tókstu
sjálfur, það var þinn
vilji, brotna sálin þín
fann aldrei rétta veg-
inn.
Andlit þitt var svo fallegt, því get
ég ekki gleymt, með augun brúnu og
flottu og brosið alveg hreint.
Rétta veginn þú loksins fannst, þó
ég hefði valið annan. Valið var heldur
ekki mitt, það varst þú sem valdir
þennan veg.
Ég bar kistuna þína yfir kirkju-
gólfið, það var mín leið til að kveðja
þig.
Bless, minn elsku bróðir,
þín systir,
Nikólína Jónsdóttir.
HUGVEKJA
Morgunblaðið birtir minningar-
greinar alla útgáfudagana.
Skil Minningargreinar skal senda í
gegnum vefsíðu Morgunblaðsins:
mbl.is (smellt á reitinn Morgun-
blaðið í fliparöndinni – þá birtist
valkosturinn „Senda inn minning-
ar/afmæli“ ásamt frekari upplýs-
ingum).
Skilafrestur Ef birta á minning-
argrein á útfarardegi verður hún
að berast fyrir hádegi tveimur
virkum dögum fyrr (á föstudegi ef
útför er á mánudegi eða þriðju-
degi).
Formáli Minningargreinum fylgir
formáli, sem nánustu aðstand-
endur senda inn. Þar koma fram
upplýsingar um hvar og hvenær
sá, sem fjallað er um, fæddist,
hvar og hvenær hann lést, um for-
eldra hans, systkini, maka og börn
og loks hvaðan útförin fer fram og
klukkan hvað athöfnin hefst. Ætl-
ast er til að þetta komi aðeins
fram í formálanum, sem er feit-
letraður, en ekki í minningargrein-
unum.
Undirskrift Minningargreinahöf-
undar eru beðnir að hafa skírnar-
nöfn sín en ekki stuttnefni undir
greinunum.
Minningar-
greinar