Morgunblaðið - 25.03.2007, Blaðsíða 14
14 SUNNUDAGUR 25. MARS 2007 MORGUNBLAÐIÐ
M
iklar skyldur eru lagð-
ar á Ríkisútvarpið
ohf. í þjónustusamn-
ingi við mennta-
málaráðuneytið sem
undirritaður var á
föstudag. Flestöll ákvæði byrja á
„Ríkisútvarpið skal“, sem kann að
þykja nokkuð einhliða samningur
milli tveggja aðila.
En bæði Þorgerður Katrín Gunn-
arsdóttir menntamálaráðherra og
Páll Magnússon útvarpsstjóri eru
ánægð með að meginmarkmiðin í
rekstrinum hafi verið skilgreind,
hverjar skyldur RÚV séu fyrir fjár-
framlag ríkisins, sem nemur um 2⁄3 af
tekjum félagsins.
Klukkutími á dag
Í samningnum er kveðið á um að
RÚV auki hlutfall innlends dag-
skrárefnis á kjörtíma í sjónvarpi úr
44% á viðmiðunarárinu 2005 í 65% í
lok samningstímans vorið 2012. Það
felur í sér 50% aukningu á samn-
ingstímanum eða sem nemur um
klukkustund á dag af innlendu efni
frá því sem var árið 2005.
Hluti af aukningunni felst í kaup-
um á íslensku sjónvarpsefni af sjálf-
stæðum framleiðendum, svo sem
heimildarmyndum, og hækkar við-
miðunin þar úr 100 milljónum á ári í
250 milljónir að lágmarki.
„Þetta tvennt eru stærstu tölu-
legu og mest krefjandi markmiðin,
en að öðru leyti er samningurinn
skilgreining á hlutverki og skyldum
RÚV,“ segir Páll Magnússon.
Arður fer í að bæta dagskrána
Fjárhagur RÚV hefur verið bág-
borinn, en um mitt síðasta ár var eig-
ið fé neikvætt um rúmar 600 millj-
ónir. Páll vill því taka vara fyrir því
að það fyllist ekki allar kistur af pen-
ingum til að búa til íslenskt efni.
„Það tekur tíma að beygja og rétta
af kúrsinn. Vonandi sér breyting-
anna stað í einhverjum mæli strax í
haust, en við komum ekki út úr
beygjunni og sjáum afraksturinn
fyrr en eftir tólf mánuði hér frá. Ef
okkur tekst vel upp, og ég geri mér
vonir um það, verður breytingin orð-
in mjög áþreifanleg á innlenda efn-
inu í lok næsta árs.“
Síðustu árin hefur verið taprekst-
ur upp á 200 til 500 milljónir á ári,
sem Páll segir nánast innbyggt í
reksturinn og stafi m.a. af samdrætti
í rauntekjum af afnotagjöldum, sem
ekki hafi fylgt verðlagsþróun í rúm-
an áratug. Nú stendur til að snúa
rekstrinum við og munar þar um að
létt hefur verið af RÚV lögbundnum
hlut í rekstri Sinfóníuhljómsveit-
arinnar upp á 150 milljónir á ári. Og
þegar afnotagjöldum verður breytt í
nefskatt í árslok 2008 snarlækkar
innheimtukostnaður.
Einnig er stefnt að talsverðri hag-
ræðingu í rekstri með formbreyting-
unni. Og fyrir liggur yfirlýsing frá
eiganda um að það eigi ekki að taka
arð af rekstrinum og að félagið eigi
ekki heldur að byggja upp eigið fé.
„Það þýðir að afraksturinn, sá ár-
angur sem næst, fer allur beint í
vöruna sjálfa – í að bæta dagskrána.
Það er arður eigandans,“ segir Páll.
Dagskrárdrifið skipulag
Fyrstu breytingar sem ráðist er í
innan Ríkisútvarpsins ohf. fela í sér
breytta forgangsröðun og hagræð-
ingu. Það ríkti spenna og eftirvænt-
ing þegar útvarpsstjóri efndi til
starfsmannafundar, þar sem hann
kynnti einfaldað skipurit, „dagskrár-
drifið“ eins og hann orðaði það, þar
sem dagskrár- og fréttafólk er í fjór-
um af fimm stöðum næstráðenda.
Ekki gengu allir sáttir af fundi,
enda voru lagðar niður fimm yf-
irmannsstöður og framtíð fleiri í
uppnámi, fólks sem hafði jafnvel
unnið áratugum saman hjá RÚV.
Þeim var tilkynnt um ákvörðunina
fyrr um daginn með allt niður í
klukkutíma fyrirvara. „Þetta eru
ekki mannasiðir,“ sagði einn um það.
Með skipulagsbreytingunum
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Útsending Nei, þetta er ekki mynd frá geimferðastofnun NASA heldur Ríkisútvarpinu.
!
"
# $
"% & "
#
$
'
(
"
')
" $
*
!
(
"
')
+
, -
&
./"
' "
+% "
,
RÍKISÚTVARPIÐ Á TÍMAMÓTUM
U
m fjörutíu starfsmenn
nýttu sér biðlaunarétt sem
myndaðist þegar þeim var
sagt upp hjá Ríkisútvarp-
inu og þáðu ekki starf hjá nýja fé-
laginu. Í nánast öllum tilvikum
fengu starfsmennirnir tólf mánaða
biðlaun og meirihluti þeirra sem
hættu var kominn yfir sextugt, þar
af náðu margir eftirlaunarétti á
biðlaunatíma eða komust inn á 95
ára regluna, þar sem lagður er
saman starfsaldur og lífaldur.
Ómar Ragnarsson
Á meðal þeirra sem hættu voru
nokkur andlit eða raddir sem
landsmenn ættu að kannast við.
Ómar Ragnarsson hættir á frétta-
stofu Sjónvarps og hefur svo sem í
nógu að snúast, er kominn í fram-
boð til Alþingis og leikur í söng-
leiknum Ást í Borgarleikhúsinu.
En það stendur ekki til að Rík-
isútvarpið sleppi honum alveg, því
hann á mikið af efni sem hann hef-
ur tekið í gegnum tíðina og það
getur að sögn kunnugra enginn
annar ratað um þær lendur hans,
þannig að hann mun vinna úr því
sjálfur þegar tími gefst.
Helgi H. Jónsson
Helgi H. Jónsson hættir á frétta-
stofu Sjónvarps og verður dul-
arfullur er hann ræðir framtíðina.
„Ég reikna með að mig verði að
finna í öðrum landshluta en Kópa-
voginum innan tíðar. Ég reikna
fastlega með að flytja út á land.
Það vill svo til að ég hef átt löng
og góð kynni við ágæta konu, sem
ekki alls fyrir löngu tók við starfi
austur á fjörðum. Nú ræður ástin
för, sjáðu,“ segir hann og kímir.
Hann segir ekki afráðið hvað
hann taki sér fyrir hendur,
kannski skriftir auk þess sem hann
sé með í maganum þáttagerð-
arhugmyndir fyrir sjónvarp. „Svo
verður tíminn að leiða í ljós hvað
úr verður í þeim efnum, hvað er
keypt og til hvers menn geta feng-
ið peninga. Menn vita ekki mikið
hvað verður hér á þessari stofnun,
ef stofnun má kalla. Óhjákvæmi-
lega fylgja nýir siðir nýjum herr-
um. Og hvað úr verður vita starfs-
menn ekki á þessari stundu. Það
verður tíminn að leiða í ljós.“
En það er best að geyma sér alla
dóma um hvernig til tekst, að sögn
Helga. „Nýir menn verða að fá sín
tækifæri og ég óska þeim velfarn-
aðar í þessu starfi. Ég hef unnið í
áratugi á þessum stað, þolað bæði
súrt og sætt. Því súra kýs ég að
gleyma en muna þeim mun betur
hið sæta og allt það frábæra fólk
sem ég hef unnið með. Mér finnst
persónulega að meira mætti vera
um framleiðslu sjónvarpsefnis, inn-
lendar heimildarmyndir og leikið
innlent efni, auk þess sem betur
má sinna listum og menningu en
gert hefur verið að undanförnu.
Umfram allt er ég rúvari og vil
ganga svo langt að segja, að ef
menn geti talað um einhvern þjóð-
arháskóla, þá hafi það verið RÚV
alla sína tíð.“
Hann þagnar.
„Var þetta ekki flott!?“
Katrín Pálsdóttir
Katrín Pálsdóttir hættir á frétta-
stofu Sjónvarps um mánaðamótin
eftir 20 ára starf. Hún útskrifaðist
árið 2006 frá viðskipta- og hag-
fræðideild HÍ með meistaragráðu í
stjórnun og stefnumótun með
áherslu á mannauðsstjórnun.
„Þetta þýðir að ég hef verið á út-
leið,“ segir hún. „En ég hef verið
að bíða eftir því að málin skýrðust
hér á Ríkisútvarpinu. Nú hef ég
heilt ár á biðlaunum og hef þá
svigrúm til þess að skoða hvernig
ég get nýtt námið á öðrum vett-
vangi.“
Gísli Sigurgeirsson
Gísli Sigurgeirsson nýtir sér
einnig biðlaunaréttinn og hættir
um mánaðamótin. „Ég hef verið
lengi að, tuttugu ár í frétta-
mennsku og vann áður sem blaða-
maður í áratug. Þegar maður er
kominn af gelgjuskeiðinu er ágætt
að breyta aðeins til. Það fylgir
þessum nýju áherslum að meiri
áhersla verður lögð á innlenda
dagskrárgerð og ég hyggst taka
þátt í þeirri vakningu, snúa mér að
dagskrárgerð og þá fyrst og
fremst heimildarmyndum. Það eru
nokkur verkefni í takinu, en ekki
er tímabært að tíunda það fyrr en
ég fæ fastar undir í fótinn í þeim
efnum.“
Hann segir að sér lítist vel á
stöðu Ríkisútvarpsins; það hafi
verið orðið mjög þarft að gera
reksturinn straumlínulagaðri eins
og sagt sé á fínu máli. Hvað varðar
hlut landsbyggðarinnar segist
hann lengst af hafa unnið úti á
landi hjá fjölmiðli sem staðsettur
væri í Reykjavík. „Það er alltaf
barátta að koma landsbyggðarmál-
unum að. En ég get ekki neitað því
að róðurinn hefur verið að þyngj-
ast með nýrri kynslóð. Þegar ég
var að byrja hjá Sjónvarpinu voru
við stjórnvölinn menn sem höfðu
mikil tengsl út á land, höfðu verið í
sveit, í síld eða á vertíð á sumrin á
skólaárum sínum. Nú er þetta að
hverfa. Það eru ekki sömu tengslin
hjá þeim sem eru við stjórnvölinn
hverju sinni í Reykjavík og það er
ekki eins algengt að hitta á fólk
sem hefur landsbyggðarvinkil, en
sem betur er það fólk innan um og
nær að halda kúrsinum réttum.“
Finnbogi Hermannsson
„Mér skilst að ég fari á biðlaun
og þar með er ég genginn út um
mánaðamótin næstu og fer bara
heim,“ segir Finnbogi Her-
mannsson. „Já, já, þetta er ekkert
öðruvísi. Ég bara hætti að keyra í
vinnuna.“
Hann nýtir sér svokallaða 95 ára
reglu, þar sem starfsaldur og elli
leggjast saman eins og hann orðar
það, og verkefnin bíða í bíl-
skúrnum. „Ég á samtals fimm bíla.
Já, já, og það bíða tveir. Gamall
Volvo, árgerð ’87, og annar í vara-
hluti. Og Subaru árgerð ’91, gamli
útvarpsbíllinn, sá fyrsti á Vest-
fjörðum. Ég keypti hann á upp-
boði hjá ríkinu á fullu verði.“
Svo bíður handrit að bók í tölv-
unni frammi í kompu. „Sú bók
gæti alveg heitið Barn í köldu
stríði eða kannski Var hann pabbi
þá óvinur ríkisins? Það er svolítill
Proust í þessu líka. Þetta er frá
því ég fór að muna fyrst eftir mér
og það var í mjög köldu stríði. Já,
já, það er ekkert öðruvísi.“
Finnbogi býr á Bakkavegi 11 í
Hnífsdal. „Ég er hér með bílskúr
og kartöflugarð,“ segir hann.
– Það fylgir nú minni tilhlökkun
kartöflugarðinum?
„Nei, nei, nei, það er alveg sér-
stök tilhlökkun. Ég rækta líka
hvítkál, salat og blómkál og svo
fleiri kál sem ég kann ekki að
nefna.“
Fleiri að hætta
Og fleiri eru að hætta störfum
sem fréttamenn. G. Pétur Matt-
híasson hættir á fréttastofu Sjón-
varps og hefur verið ráðinn sem
upplýsingafulltrúi hjá skrifstofu
Vegamálastjóra. Þá hættir Ari
Sigvaldason, en hann hefur komið
á fót ljósmyndagalleríi. Hjördís
Finnbogadóttir, sem vann á frétta-
stofu útvarps í tuttugu ár, hefur
ráðið sig til umboðsmanns Alþing-
is. Anna Kristín Jónsdóttir er orð-
in umsjónarmaður meistaranáms í
fjölmiðlafræði við HÍ. Loks er Páll
Benediktsson að hugsa sinn gang,
en hann hefur umsjón með kosn-
ingasjónvarpinu í maí og tekur
ekki ákvörðun fyrr en eftir það.
ÞEKKT ANDLIT HVERFA AF SKJÁNUM
Gísli
Sigurgeirsson
Finnbogi
Hermannsson
G. Pétur
Matthíasson
Katrín
Pálsdóttir
Ómar
Ragnarsson
Helgi H.
Jónsson