Morgunblaðið - 14.06.2008, Page 16

16 LAUGARDAGUR 14. JÚNÍ 2008 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Eftir Skúla Á. Sigurðsson
skulias@mbl.is
SÍÐUSTU skýrslur nefnda sem fal-
ið var að taka afstöðu til umsókna
íslenskra háskóla um viðurkenningu
fræðasviða sinna bárust mennta-
málaráðuneytinu snemma á árinu.
Samkvæmt lögum um háskóla frá
árinu 2006 skulu háskólar á Íslandi
sækja um viðurkenningu til mennta-
málaráðuneytisins til að stunda
rannsóknir eða kennslu á tilteknu
fræðasviði. Í viðurkenningu ráðu-
neytisins felst staðfesting á að starf
viðkomandi sviðs standist kröfur
laganna og alþjóðlegar viðmiðanir í
menntamálum.
Þegar fræðasvið háskóla eru met-
in er litið til margra þátta, meðal
annars kennslu, hæfis starfsmanna,
skipulags, aðstöðu og fjárhags. Ráð-
herra skipar þrjá óháða sérfræðinga
í hverja nefnd sem metur hvort
verða skuli við umsóknum um við-
urkenningu. Álit nefndanna eru ekki
bindandi.
Mælt með endurmati lækna-
deildar HÍ innan þriggja ára
Enginn háskóla landsins hafði
viðurkenningu á fræðasviðum sínum
þar sem ekki var kveðið á um slíkt í
eldri háskólalögum. Óskuðu því allir
háskólarnir viðurkenningar.
Nefndirnar mæltu í öllum tilfell-
um með að veita viðurkenningu og
fór menntamálaráðherra eftir þeim
tilmælum. Þó voru ýmsar athuga-
semdir gerðar við starf skólanna.
Víða var skortur á skrifstofu- og að-
stoðarfólki gagnrýndur, fjárveiting-
ar ekki taldar nægar og fundið að
stjórnskipulagi deilda. Grunnskipu-
lagi læknadeildar Háskóla Íslands
þótti í ýmsu ábótavant og mælst til
þess að hún yrði endurmetin innan
þriggja ára. Þó var látið vel af
kennslu við deildina og þeim sem út-
skrifuðust frá henni.
Sniðinn þröngur stakkur
Viðurkenningarnefndirnar töldu
fjárveitingar til nokkurra skóla og
deilda helst til lágar. Bæði Háskól-
anum á Hólum og Landbúnaðarhá-
skóla Íslands þóttu varla nægja fjár-
veitingar sínar til að viðhalda
starfseminni. Fjárveiting til
Listaháskóla Íslands var ekki sögð
Íslenskir háskólar viðunandi
 Öllum fræðasviðum íslenskra háskóla veitt viðurkenning  Tannlæknadeild HÍ til fyrirmyndar
 Fjárveiting víða of lág  Stórkostlegur árangur á skömmum tíma í tækni- og verkfræðideild HR
Morgunblaðið/Jim Smart
Háskólanám Eftir að ný löggjöf um háskóla var samþykkt á Alþingi var er-
lendum sérfræðingum falið að gera úttekt á háskólanámi á Íslandi.
til þess fallin að gera hann sam-
keppnishæfan gagnvart erlendum
listaháskólum. Þá þótti hjúkrunar-
fræðideild Háskóla Íslands ekki
njóta jafnræðis gagnvart öðrum
heilbrigðisvísindadeildum en deildin
kom sýnu verst út úr matinu.
Eins og í læknadeildinni þótti
kennslan með ágætum en alvarlegar
athugasemdir voru gerðar við að-
stöðu og tækjabúnað. Nefndin taldi
hvort tveggja algerlega ófullnægj-
andi og gagnrýndi sérstaklega hve
þröngar og fábrotnar verklegar
stofur væru.
Verkfræðideild Háskóla Íslands
fékk ágæta umsögn og var sögð leið-
togi á sviði kennslu og rannsókna í
faginu. Nefndinni þótti deildin á
hinn bóginn ekki sinna forystuhlut-
verki sínu né innra skipulagi deild-
arinnar sem skyldi. Einnig lýsti hún
yfir áhyggjum af 50% brottfalli
nemenda á fyrsta ári.
Góð heildarútkoma
Almennt voru nefndirnar jákvæð-
ar í álitum sínum um alla skólana.
Háskólinn á Akureyri og Háskólinn
á Bifröst fengu í meginatriðum
mjög góðar umsagnir. Þótti þó
ástæða til að fetta fingur út í stór
orð um fjarnám og aðbúnað á Bif-
röst sem nefndinni þóttu ekki í sam-
ræmi við raunveruleikann.
Tækni- og verkfræðideild Háskól-
ans í Reykjavík, sem hafði tölvunar-
fræðideild skólans á sínum snærum
þegar könnunin var gerð, fékk af-
bragðsumsögn. Nefndinni þótti mik-
ið koma til þess árangurs sem náðst
hefur á hinum stutta tíma sem
deildin hefur starfað og var greini-
lega mjög bjartsýn á framtíð henn-
ar.
Enn fremur héldu nefndarmenn
varla vatni af hrifningu á tann-
læknadeild Háskóla Íslands. Í
skýrslunni er deildinni lýst sem nán-
ast gallalausri þó smæð hennar sé
metin henni bæði til tekna og taps.
Viðbragða að vænta
Eiríkur Smári Sigurðarson sér-
fræðingur hjá menntamálaráðu-
neytinu segir að enn hafi ekki verið
ákveðið hvernig og að hvaða leyti
ráðuneytið muni bregðast við álitum
nefndanna. Skýrslurnar séu þó í
skoðun og viðbrögðin við þeim sem
og frekari þróun á háskólasamfé-
laginu til umræðu.
 „Fjárveitingin dugar eins og er
ekki til að uppfylla alþjóðlega
gæðastaðla sem er nauðsynlegt
fyrir raunverulega samkeppn-
ishæfan listaháskóla.“
Um Listaháskóla Íslands.
 „Vill nefndin tjá aðdáun sína á
fagmennsku og miklum gæðum
Háskólans í Reykjavík [...]. Ljóst er
að stórkostlegur árangur hefur
náðst á tiltölulega stuttum tíma.“
Um tækni- og verkfræðideild HR.
 „Fjárveiting er í lægra lagi til að
viðhalda aðstöðu í góðu ástandi.“
Um Landbúnaðarháskóla Íslands.
 „Enginn vafi er um að Fé-
lagsvísindadeild Háskóla Íslands
er jafnoki og í flestum tilfellum
fremri starfi í Bologna-löndunum.“
 „Háskólinn á Bifröst ætti að
vara sig á að mikla gæði þess sem
hann býður.“
Um aðbúnað og fjarnám Háskól-
ans á Bifröst.
Stiklur úr skýrslum viðurkenningarnefnda
„Við fáum í raun mjög
góða einkunn að okkar
mati,“ segir Gunnar G.
Tómasson deildarforseti
við tækni- og verk-
fræðideild Háskólans í
Reykjavík.
Umsögn háskólans var í
aðalatriðum jákvæð og
sérstakt lof var borið á það
sem áunnist hefur í ljósi
þess hve ung stofnun hann
er. Vel var látið af kennslu við deildina,
stjórnskipulagi hans og viðleitni hans á sviði
rannsóknarvinnu.
Nefndin veitti jákvæðu viðhorfi og metnaði
nemanda athygli sem og lágu brottfalli við
deildina en það segir Gunnar koma til af því
að deildin geti leyft sér þann munað að velja
inn í deildina.
Gunnar segist þó meðvitaður um að ým-
islegt megi betur fara og samsinnir mörgum
ábendingum nefndarinnar, sér í lagi hvað
varðar akademíska vinnu. Hann tekur einnig
undir þá skoðun að flesta vankantana megi
rekja til þess hve stutt skólinn hefur starfað.
Ungur háskóli
í mikilli sókn
Gunnar G.
Tómasson
INGA B. Árnadóttir deild-
arforseti tannlæknadeildar
Háskóla Íslands þakkar
hina góðu umsögn fyrst og
fremst úrvalsliði sér-
menntaðra kennara og
mikilli áherslu á verklega
hlið námsins.
Í skýrslu nefndarinnar
kemur fram að ekki hafi
tekist að afhjúpa nein
markverð áhyggjuefni á
deildinni og er hún sögð tákngervingur þess
að smátt sé fallegt. Þó er sagt að smæðin gæti
einnig reynst deildinni þrándur í götu hvað
varðar rannsóknarstarf. Inga er að vonum
stolt af sínu fólki og þessum góða árangri og
samsinnir því að smæð deildarinnar geti nýst
henni til framdráttar.
„Þau verða bara eins og börnin manns,“
segir Inga um nemendur sína en sökum þess
hve deildin er smá eru tengsl nemenda og
kennara sterk.
Hún telur það vera deildinni til fram-
dráttar og líkir því við að kennarar móti
hvern og einn nemanda.
Fegurðina er að
finna í smæðinni
Inga B.
Árnadóttir
DEILDARFORSETI hjúkr-
unarfræðideildar Háskóla
Íslands, Sóley S. Bender,
segir vanda deildarinnar
liggja í of lágri fjárveitingu.
Hún fái minni fjármuni mið-
að við nemendafjölda en
aðrar heilbrigðisvís-
indadeildir við háskólann.
Sóley bendir á að gagn-
rýni nefndarinnar hafi nær
eingöngu beinst að skipulagsatriðum og að-
stöðu, ekki að árangri eða gæðum kennsl-
unnar. Hún segir þurfa að endurnýja verk-
námsaðstöðu og tækjabúnað sem sé úreltur og
lélegur. Einnig þurfi að fastráða fleiri kennara
og starfsfólk við deildina svo inna megi starfið
enn betur af hendi. Til þess og til að mennta
góða hjúkrunarfræðinga þurfi að veita auknu
fjármagni til deildarinnar.
Hún fer fögrum orðum um kennara og nem-
endur við deildina en segir aðstæðurnar ekki
ákjósanlegar. „Okkar metnaður hér við deild-
ina er náttúrulega að nemendur fái nám af
sem mestum gæðum,“ segir hún og bætir við
að slíkt sé ekki ókeypis.
Fjárveitingin
skorin við nögl
Sóley S. Bender
„ÞETTA var svolítið sér-
stakt vegna þess að þeir
fundu að skipulaginu en
sögðu útkomuna til fyr-
irmyndar,“ segir Stefán B.
Sigurðsson deildarforseti
læknadeildar Háskóla Ís-
lands. Í skýrslu viðmið-
unarnefndarinnar var lítið
fundið að náminu sjálfu en
fjöldi athugasemda gerðar
við skipulag, stefnu og
námsfyrirkomulag.
Stefán segir það að miklu leyti skýrast af
breytingum sem gerðar voru á læknanáminu
fyrir nokkrum árum en nemendum þess ár-
gangs sem mest var rætt við hafi verið þær
einna þungbærastar. Athugasemdir við óljósa
framtíðarstefnu deildarinnar skýrir Stefán
þannig að fyrir mistök hafi ensk þýðing á
stefnuskrá hennar ekki borist nefndinni.
Stjórn læknadeildarinnar voru að sögn Stef-
áns ljósir flestir þeir vankantar sem tíundaðir
eru í skýrslunni og byrjuð að bæta úr þeim
þegar hún kom út en skýrslan stóð óbreytt
þrátt fyrir ábendingar deildarinnar þar um.
Lítið fundið að
náminu sjálfu
Stefán B.
Sigurðsson
UNDIRRITUN Bologna-yfirlýsing-
arinnar fór fram í Bologna á Ítalíu
árið 1999. Nú eru 46 Evrópuríki
aðilar að henni. Með yfirlýsingunni
fór hið svokallaða Bologna-ferli af
stað en markmið þess er að árið
2010 verði Evrópa orðin að einu
háskólasvæði, hinu svokallaða evr-
ópska menntasvæði (e. „European
Higher Education Area“). Myndi
það samræma menntun á há-
skólastigi í álfunni og auðvelda
milliríkjasamvinnu á sviði háskóla-
starfs, skiptináms og rannsókna.
Lög 26/2006 um háskóla fela í sér
aðlögun að markmiðum Bologna-
ferlisins með hliðsjón af nýlegri
lagasetningu í nágrannaríkjum Ís-
lands og víðar í Evrópu. Lögin eru
því í aðra röndina hluti af viðleitni
löggjafans til að ná fram mark-
miðum Bologna-yfirlýsingarinnar.
Lög 26/2006 og Bologna-ferlið