Skinfaxi - 01.11.1947, Síða 64

128
SKINFAXI
Þess vegna verður þessi bjarti júnidagur, fæðingardagur
mannsins, sem sterkastan vorhug endurvakti með þjóðinni,
hennar hátíðis- og lielgidagur. Og á þessum degi fyrir þrem
árum, gekk liún sameinuð að lijartastað lands síns, lmeigði
höfuð sitt í lotningu undir hjörtum vorhimni, og vann þau
heit að varðveita þann helga rétt sem aldalöng barátta frelsis-
unnandi feðra liafði að siðustu áunnið.
Finnst oss ekki, er vér komum hér saman í dag til að
endurnýja þessi heit, og fagna unnum sigri — sem yfir þess-
um degi sé sérstæður blær, að hann lirífi oss á annan hátt
en allir aðrir samkomudagar. Vér tengjum við hann göfug-
ustu hugsjónir samfélagsins — hugsjónir frelsis, jafnréttis og
bræðralags. Þær hugsjónir, sem urðu þess megnugar að sigra
sundrungaröflin og skapa skýjarof, og vér vonum að síðustu
lieiðan liiminn.
Hvert einasta hjarta tilverunnar hrærist til viðurkenning-
ar á því, að hinn langi, hjarti vordagur er vaxtar og þroska-
tími alls, sem lífsanda dregur. Bernskan og æskan er vor liins
vaxandi manns. Eins og nýgræðingurinn i vor var aðeins vísir
a, nýjum einstaklingi í jurtarikinu — og sumarið er þroska-
timi hans, cins er maðurinn í hernsku vaxtarbroddur — gró-
andi þjóðlífsins, sem Iiefur í sér fólgna skapandi orku til
starfs og þróunar. Æskan cr arftaki þeirrar kynslóðar, sem
nú er að renna sitt manndómsskeið, og liennar bíður það
starf að húa í liaginn fyrir kynslóðina, sem kernur.
Andi og hugsjón dagsins i dag hlýtur þvi sérstaklega að
eiga erindi til æskunnar. — Ég sé hér fyrir framan mig margt
ungt fólk — djarflmga fólk með eld i auguni og afl i taug-
um. Fólk, sem mikils má af vænta, ef það stendur saman i
baráttunni fyrir heill og heiðri samfélagsins. Það eruð þið
ungu menn og konur, sem nú vaxið upp til að verða vöku-
menn islenzku þjóðarínnar. — Það eruð þið, sem i framtíð-
inni eigið að halda uppi merki dagsins i dag og vaka yfir þeim
verðmætum, sem vorhugur feðra ykkar skóp, ekki aðeins þenn-
an eina dag, heldur með starfi ykkar hvern einasta dag.
Okkar eigin þjóðarsaga gefur oss nokkra innsýn i líf þeirra
manna, sem risið hafa úr hafi meðalmennskunnar hjá hverri
kynslóð, og sýnir oss livaða eigindir það cru i lifi liverrar
kynslóðar sem skipta skini og skuggum. Sundrung, metorða-
girnd og jafnvægislcysi Sturlungaaldarinnar varð til að hrjóta
niður þjóðveldið, og leiða yfir fólkið örlög einræðis og kúg-
unar. Frelsisþrá, fórnarlund og bjartsýni Jóns Sigurðssonar,
Fjölnismanna, Jóns Eiríkssonar o. fl. vorinanna Islands varð