Sjómannablaðið Víkingur - 01.12.1965, Blaðsíða 13

varptímanum. Jafnvel þegar kyn-
mök fara fram áður en varp
hefst, hljóta þau að gerast að
minnsta kosti, eftir að sum egg
kvendýrsins eru farin að skurna.
Það virðist þess vegna vera ólík-
legt að nokkurt eggjanna sé ár-
angur frjóvgunar frá kynmökum
yfirstandandi varptíma. Kynsam-
bandið er að líkindum til frjóvg-
unar á eggjum seinni varptíma
eftir tvö eða þrjú ár. Þegar
skjaldbökurnar koma til varp-
strandarinnar fara kvendýrin í
land þrisvar til sjö sinnum til
þess að verpa eggjum í sandinn.
12 dagar líða venjulega milli
varpferða í land og eggjafjöldi
1 hvert skipti er um 100. Hvert
egg er um tveir þumlungar í þver-
mál. Skurnið er mjúkt og ný-
orpið er það með einkennilegri
dæld, sem ekki lagast þótt þrýst
sé á það. tJtungunartíminn er
um 57 dagar.
Þegar ungar grænu skjaldbak-
anna eru komnir úr eggjunum
yfirgefa þeir hreiðrin og taka
stefnuna venjulega beint til sjáv-
ar, jafnvel þótt þeir sjái hann
ekki, vegna þess að sandöldur eða
annað skyggir á hann. Tilraunir
með margar sjó- og vatna skjald-
bökur benda til, að stefnuvitið
byggist á meðfæddum viðbrögð-
um við birtu loftsins yfir opnum
sjó. Auðséð er að ekkert átta-
skyn kemur hér til greina, marg-
sinnis hafa litlar skjaldbökur úr
hreiðrum á strönd Karíbahafs
verið fluttar loftleiðis þvert yfir
Costa Rica og látnar yfirgefa
tilbúin hreiður á Kyrrahafs-
ströndinni. Þótt sjórinn væri það-
an í gagnstæðri átt, komust ung-
arnir í vatnið jafn auðveldlega
og hreiðurfélagar þeirra á heima-
ströndinni. Þegar ungarnir eru
komnir í sjóinn er sjósækni
þeirra fullnægt, annars konar
eðli lætur þá til sín taka, eða þeir
synda, þar til þeir greina ekki
lengur neinn mun á birtu yfir
sjó og landi, þá eru þeir vafa-
laust komnir þangað, sem straum-
ur fer að fleyta þeim áfram. Þar
sem fullorðnar skjaldbökur ferð-
ast langar leiðir hljóta þær að
vera gæddar einhvers konar átta-
viti. Þessi eiginleiki kann að
leynast með ungunum. Athugan-
ir ,sem nýlega voru gerðar af
Klaus Fischer á tilraunastofu
Dukeháskólans, virtust sýna
þetta. 1 náttúrlegu umhverfi virð-
ist átta- eða stefnuskynið koma
til sögunnar þegar ekki er leng-
ur unnt að greina mun á birtu
loftsins yfir landi og sjó. Hvað,
.. ............................................
f ^Wv v'h' ' '
b •
•; v.i" > ;
1 I m - ' |
urnar hafast viS og afla sér fæSu, svörtu deplarnir sýna meiriháttar varpstöSvar. AuSir hringar sýna minniháltar varpstöSvar. Hringar
meS kross sýna afrœktar varpstöSvar.
VÍKINGUR
293