Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1958, Blaðsíða 18

Náttúrufræðingurinn - 1958, Blaðsíða 18
72 NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN Árið 1632 rændu spænskir víkingar birgðastöð Hollendinga á eynni, og varð það til þess, að sjö menn voru látnir hafa þar vet- ursetu veturinn 1633-34. Svo hörmulega tókst til um þessa fyrstu vetursetu á eynni, að þeir létu allir lífið af skyrhjúg. En dagbæk- ur létu þeir eftir sig, og er margan fróðleik í þeim að finna um veðráttu og annað, þar á meðal landskjálfta, sem yfir þá dundi. Leiði þeirra eru á Hollenderhaugen, sem fyrr getur, en auk þess hefur þeim verið reist minningartafla úr steini í Rostungsvík. Sakir einhvers misskilnings er Sju hollenders bukta við þá kennd, en þar dvöldust þeir ekki. Var þetta eina vetursetan, sem kunnugt er um fyrr á öldum. Hvalveiðarnar tóku einnig skjótan enda. Hval- irnir hurfu frá eynni, og 1642 hættu veiðar þar með öllu. Síðan er næsta hljótt um útsker þetta í tvær aldir. Að vísu komu sjófarendur endrum og eins undir eyna, einkum hvalveiðamenn. Hollending- urinn Zorgdrager kom þar t. d. 1699 og gerði Iiann uppdrátt af eynni, sem Skotinn W. Scoresby jr. endurbætti síðar eftir komu sína til eyjarinnar 1817-18. Eftir 1840 taka Norðmenn að venja komur sínar til Jan Mayen. Þeir voru þá teknir að stunda selveiðar af kappi í Norður-íshaf- inu. Skip þau, er voru að veiðum í Vesturísnum, höfðu og bæki- stöð við eyna og leituðu þangað í var, þegar að þeim kreppti. Ýmsir skemmti- og vísindaleiðangrar komu við á Jan Mayen á 19. öld. Verður þar ekki annarra getið en leiðangurs Austurríkis- manna 1882-83. Höfðu þá 14 manns vetursetu í Maríuvík, þar sem nú er kallað Austurríki. Reistu þeir þar skála mikla, og unnu merkilegt rannsóknarstarf, gerðu nýjan uppdrátt af eynni og könn- uðu náttúru hennar eftir föngum. Var mikið rit gefið út um rannsóknir þessar, og eru þar margvíslegar upplýsingar um Norður- hafið. Var þetta fyrsta vetursetan eftir Hollendingana sjö. Hús Austurríkismanna stóðu fram yfir 1940, og voru þau oft notuð af veiðimönnum og öðrum, sem til eyjarinnar komu. En á stríðsár- unum voru þau rifin, og standa nú grunnarnir einir eftir ásamt veggjum af einum bjálkakofa. í grennd við rústirnar eru nokkrir legstaðir með brotnum trékrossum. Eftir aldamótin 1900 hefjast refaveiðar Norðmanna á Jan Mayen Höfðu þá 3—6 veiðimenn þar vetursetu á hverju ári. Höfðust þeir við í smákofum, sem enn standa víðs vegar um eyna, og refagildr- urnar eru óteljandi. Kofarnir eru hlaðnir úr rekadrumbum, varla
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.