Náttúrufræðingurinn - 1976, Blaðsíða 9

Talla 1. Tíðni vindátta í Stykkishólmi veturinn 1880—1881 %
Logn N NA
Des: ................. 3 3 35
Jan: ................ 16 - 26
Feb: ................. 5 - 4
Mars:................. 1 1 15
Allur v............... 6 1 20
A SA S SV V NV
29 4 12 8 6 -
32 4 8 6 8 -
63 4 17 3 3 1
47 22 8 6 - -
43 9 11 6 4 0
mjög norðarlega að, einkum vegna
þess, að loítþrýstingur var óvenjtt
lágur yfir norðanverðri Skandinavíu.
Stundum kotnu þó lægðir upp að
landinu og urðu þá miklar sviptingar
í veðri.
Mjög erfitt og sennilega illgerlegt
er að segja til um liver orsök þessara
miklu kulda var. Þeir voru liður í or-
sakakeðju, jtar senr erfitt er að skilja
milli orsaka og afleiðinga. Það mál
verður jtví a. m. k. ekki rætt hér að
sinni. Eins og ég hef jregar tekið fram
tel ég líklegt, að ekki komi hér öllu
harðari vetur. Þó er næsta öruggt, að
álíka rniklir vetur liafa komið áður,
og koma sennilega einhvern tíma aft-
ur. Þess má geta, að janúar 1918 var
álíka kaldur og mars 1881, þó 1881
liafi vinninginn. Hins vegar kemur
fram mikill munur jregar litið er á
veturna í heild, Jrví 1918 var janúar
einn um verulega kulda, en 1881 var
veturinn allur mjög kaldur.
Segja má, að aðeins Jnjár hlákur
geri allan vetut'inn, frá 1. des. 1880
til 1. apríl 1881. Sú fyrsta var 3. til
7. desember, önnur frá 31. des. til
9. janúar og sú síðasta frá 16. til 23.
febrúar. Ekki er Jró frostlaust á öllu
landinu alla Jressa daga. Þetta eru
alls 23 dagar af 121. Elesta hina dag-
ana 98 var mikið frost. Hörðustu
frostin urðu um jólaleytið, en Jrá var
frostið 15 til 20 stig víðast livar; í lok
janúar og fyrri hluta febrúar 15—30
stig; og svo að lokum síðari liluta
mars, 20 til 30 stig. Undantekning frá
Jressu öllu er Jró suðurströndin, en
þar var lurðu oft hláka, er lægðir
beindu þangað hlýju lofti, þótt kalt
væri annars staðar.
Austanátt var langtíðust í Stykkis-
hólmi, næst kom NA-átt. Tafla 1 sýn-
ir tíðleika vindátta í Stykkishólmi í
heilum prósentum. Taflan þarfnast
ekki skýringa, en Jró má geta Jress, að
” Jrýðir aldrei, en „0” Jrýðir 0,0 til
0,49%.
Tafla 2 sýnir meðalhita hinna ein-
stöku mánaða á [teirn veðurathugun-
arstöðvum, sem starfræktar voru um
Jjetta leyti. Tölurnar eru ugglaust
ekki Jrær sömu og fengist hefðu í
mæliskýlum nútímans, en ég held Jró
að J)ær gefi nokkuð góða heildar-
mynd af ægikulda vetrarins, jafnvel
Jrótt munað geti einu stigi til eða frá
á sumum stöðvum. Geta verður Jress,
að á Siglufirði var aðeins athugað
kl. 8 og 21, en á öllurn hinum stöðv-
unum einnig kl. 14, þannig að töl-
urnar þaðan eru ekki sambærilegar.
Tafla 3 sýnir hitafarið í Stykkis-
hólmi, [). e. hversu lágmark og há-
mark dagsins var olt milli ákveðinna
marka á Jressu tímabili og er hér skipt
um hver íinun stig.
3