Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1976, Blaðsíða 90

Náttúrufræðingurinn - 1976, Blaðsíða 90
verpur. Varpstaðurinn er grasi gróinn og meðal nokkurra blómplantna ber þar sérstaklega mikið á þúfustein- brjót. Svipað svartbakavarp var á Breiðamerkurjökli við Jökulsá á ára- bilinu 1920-1960. Var jökulurðin þakin grasi og fleiri blómplöntum þótt malarlagið væri ekki nema 10— 20 cm á þykkt. Eftir því sem Jökulsár- lón stækkaði brotnaði meira og meira framan af jöklinum og vorið 1960 voru aðeins þrír grasivaxnir ísjakar el'tir, sent voru 30—50 m í þvermál. Auk grastegunda bar mikið á þúfu- steinbrjót og helluhnoðra á þessum jökum. Það ár urpu 32 pör af svart- bökum á þessum þi'emur jökum. A Breiðamerkurstandi var svart- baksungi mjiig mikið tekinn fram til ársins 1940, en síðan hafa eggin verið mikið tekin. í Ingólfshöfða hefur svartbaksungi verið tekinn og nytjað- ur. Það er mjög misjafnt, hvenær svartbakurinn fer að verpa á vorin. Stundum fer Itann að verpa um miðj- an apríþ en oftast ekki fyrr en rétt fyrir apríllok eða jafnvel ekki fyrr en 10. maí. Svartbakar eru við sjóinn allan vet- urinn en Jró fáir í nóv., des. og jan., en í febr. og marz, Jregar loðnan kem- ur upp að ströndinni, fjölgar þeim oft mjög mikið. Sílamáfur Larus fuscus Á árunum 1930—1940 sáust oft nokkrir sflamáfar í Öræfum, en eftir 1940 hefur Jaeim farið fjölgandi, eink- um hin síðustu ár. Sækja Jreir oft mik- ið á tún á vorin, mest í Svínafelli og Sandfelli, og eru þá vafalaust að gæða sér á fiðrildalirfum, sem oft er rnikið af. Að Kvískerjum koma sílamáfarn- ir oftast um miðjan apríl og eru oft- ast alkomnir um sumarmál. Einu sinni hef ég séð sílamáf snemma í apríl en Jjað var 3. 4. 1965 að ég sá tvo sílamáfa við Jökulsá. Hinn 31. 5. 1937 fann Páll bróðir minn fyrsta sílamáfshreiðrið, sem fundizt hefur í Öræfum. Það var við Gljúfursá upp af Fagurhólsmýri og voru Jjrjú nýorpin egg í hreiðrinu. Annað hreiður fann ég svo 14. 6. 1944 í jökulöldum við Hrútárjökul á Kvískerjum. Hinn 25. 5. 1950 fann ég sílamáfsvarp á Esjufjallarönd á Breiðamerkurjökli, rétt norðvestan við Jökulsárlón. Þar voru um 20—30 hjón og fann ég tvö hreiður með einu eggi og eitt hreiður með Jnemur eggj- um og voru öll eggin nýorpin. Auk Jjess fann ég Jrar tvö tóm hreiður. Voru hreiðrin á Jrunnu malarlagi á jöklinum, sem var mjög ósléttur og hólóttur og reyndist erfitt að finna hreiðrin. Síðan hefur svipaður fjöldi sílamáfa orpið á þessu svæði. I Ing- ólfshöfða sá ég 20—30 sílamáfshjón 3. 6. 1956 og fann ég J)ar nokkur hreið- ur með mikið stropuðum eggjum. Héldu sílamáfarnir sig Jrar út af fyrir sig og á grýttara landi en svartbak- arnir. Fram til ársins 1966 mun svip- aður fjöldi sílamáfa hafa orpið í Ing- ólfshöfða, en eftir Jjað aðeins eitt eða tvö pör. Á öðrum stöðum í Öræfum liafa sílamáfar lítið orpið. I Vatna- fjöllum við Kvíárjökul, rétt við svart- bakavarpið, fann ég 14 sílamáfshreið- ur 2. 6. 1966. Voru sílamáfarnir Jiá ekki lullorpnir nema þrír. Síðan hafa Jreir ekki orpið á Jæssu svæði. Hinn 6. 6. 1967 sá ég tvö sílamáfshjón á 84
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.