Náttúrufræðingurinn - 1994, Qupperneq 50

4. mynd. Báðar hliðar grálúðulivítingjans sem Helga IIRE 373 veiddi í júní 1993. - Both
sides of the albino Greenland halibut caught west of Iceland on 20 June 1993. Trawling
depth: 1025 meters. Mynd/photo Magnús Þór Hafsteinsson.
setning og dýpt togsins svipuð og hjá
Höfðavík og Helgu II. Ekki er annað
vitað um fiskinn.
Síðasti grálúðuhvítinginn sem vitað er
til að veiðst hafi við Island kom síðan í
botnvörpu Sólbergs OF 12 þann 13.
september 1993. Skipið var þá að veiðum
austur af Gerpi (2. mynd). Togað var á
leirbotni á 500-600 metra dýpi.
Þegar þessi grálúða veiddist hafði hún
sama útlit og Höfðavíkurfiskurinn. Eftir að
hún kom um borð var henni komið fyrir í
kæli þar til tími gafst til myndatöku rúmum
sólarhring síðar. Þá hafði hins vegar brugðið
svo við að fram voru komnir dökkir flekkir
á augnhlið físksins sem höfðu eðlilegan
litarhátt (5. mynd). Blinda hliðin var hins
vegar að mestu ljós. Ekki er ljóst hvað olli
þessum litabreytingum en þetta gæti bent til
þess að fískurinn hafí ekki verið hreinn hvít-
ingi og að einhverju leyti verið fær um að
mynda melanín í minna mæli. Margar fisk-
tegundir geta breytt um litbrigði og er oft
vitnað til hæfni flatfiska í þessu sambandi.
Litbrigðin ákvarðast af samspili hinna ýmsu
litarefna í litarfrumum húðarinnar (Moyle
og Cech 1988). Þar sem fískurinn var ein-
göngu settur í kæli, en ekki frystur, gætu
breytingar hafa átt sér stað í litarfrumum
físksins eftir að hann var dauður þannig að
melanínefnin hafí komið fram. Grálúða
þessi var um 70 cm á lengd. Því miður var
hún ekki varðveitt eftir myndatökur og nán-
ari líffræðilegar upplýsingar því glataðar.
44