Samvinnan - 01.12.1949, Síða 31

ur metorðastiga þjóðfélagsins Mein-
laus gamanyrði ganga um það, að
Mannerheim, sem er sænsk-Fmni, hafi
á einhverju stigi æfinnar ekki kunnað
ríkismálið betur en svo, að hann hafi
gefið hermönnum sínum fyrirskipanir
á tvíræðri finnsku. — Rétt er svo að
geta þess, þegar á þessi mál er minnst,
að allir þegnar þjóðfélagsins hafa jafn-
an rétt til þess að gegna hvers konar
embættum. En þá verða auðvitað þeir,
sem eiga sænsku að móðurmáli líka
að kunna finnsku — helzt öllu betur
en sjálf þjóðhetjan Mannerheim.
Á VORUM við nú á ný komnir til
Helsingfors. Dagurinn var sem
fyrr aðallega notaður til fræðslu og
kynningar. Við margt samvinnufólk
átti eg tal; sumt blaðaviðtöl. Aðalrit-
stjóri aðalmálgagns „ELAN'l Os“ —
en blaðið er samnefnt félaginu og
kemur út hálfsmánaðarlega bæði á
finnsku og sænsku — heitir Martti
Larríi. Hann er þegar orðinn þekktur
rithöfundur, þótt enn sé ungur. Borð-
uðum við saman, og á eg honum góða
rabbstund og blaði hans síðan upp að
unna. Sama er að segja um Jalmari
Laakso, ritstjóra „KONSUMENT-
BLADETs“ og gamalkunnan, háttsett-
an framkvæmdastjóra í KK.
Einn framkvæmdastjóri KK er mað-
ur að nafni Eikka Makinen, hnellinn
og fjörugur dugnaðarmaður. Persóna
hans sameinar fagurlega heilbrigða sál
og hraustan líkama. Mákinen var til
skamms tíma einn áhugamesti og fær-
asti slagsmálamaður Finna, þ. e. „box-
ari“. Nú í seinni tíð hafði hann á þessu
Uuno K. Takki.
sviði aðallega lagt fyrir sig dómara-
störf í íþróttinni, enda kominn um
fimmtugt og sagður eftirsóttur. Nú
var hann á leið til Olympíuleikanna í
Lundúnum til þess að gerast þar al-
heimsdómari í faginu. Mákinen er
brennandi áhugamaður um sam-
vinnumál, einkum varðandi fræðslu-
og menningarþætti þeirra, enda er
hann nú einn helzti „herforinginn“ á
þeim vettvangi. Það er hressandi að
tala við manninn, og að lokum var
hann svo vænn að gefa mér sinn eig-
inn regnbogafána á finnskri viðar-
stöng og blaktir hann nú hér á skrif-
borði mínu.
Þetta síðasta kvöld, sem við Ter-
vonen vorum saman í Helsingfors,
vorum við boðnir lieim til Takki-
hjónanna. Hann kannaðist við þau
frá fyrri tíð — og frúna, sem er hald-
in félagslegum áhuga á heimsmæli-
kvarða, langaði til þess að tala betur
við mig, heldur en tími hafði unnizt
til daginn áður, þegar við hittum
liana í skrifstofu sinni í KK, þar sem
hún ennþá m. a. er meðritstjóri við
eitthvert blað sambandsins. Bóndi
hennar er jafnaðarmaður, og hefur
verið verzlunarmálaráðherra Finna,
og er ennþá, að því er ég bezt veit.
Nutum við hinnar mestu gestrisni á
þessu heimili.
Takki er mjög geðfelldur og virðu-
legur maður, kominn fast að fimm-
tugu. Hann hefur fengizt allmikið við
opinber mál, var einn framkvæmdar-
stjóra KK fram að ráðherradómi, er
nú í framkvæmdastjórn OTK, þrátt
fyrir liann, og er efri gráðu lögfræð-
ingur að menntun. Var ráðherrann
hinn þjóðlegasti, talaði hægt á vand-
aðri sænsku og sagði mér m. a., að
daginn áður hefði verið undirritaður
verzlunarsamningur milli íslendinga
og Finna. Hafði hann áhuga fyrir að
heyra veiðispár mínar o. fl. viðvíkj-
andi Íslandssíldinni, sem auðvitað var
helzta ráðgerða útflutningsvara okk-
ar. Því miður nutum við félagar ekki
viðræðna við „minister“ Takki eins
lengi og annars, fyrir það, að hann
var, meðan við stóðum við, skyndi-
lega og óvænt boðaður á ráðherra-
fund. — Seinna var mér sagt, að ég
skyldi ekkert verða undrandi, þótt ég
einhvern tíma í framtíðinni heyrði
Takki tilkynntan sem Finnlandsfor-
seta. Svo mikils trausts nýtur hann,
að menn láta sér detta þetta í hug.
Þá sný eg mér ögn að ráðherra-
frúnni. Hún er hámenntuð kona,
skáld gott, og þekkt um allt Finnland
fyrir afskipti af félagsmálum, sér í
lagi innan samvinnuhreyfingarinnar.
Hún hefur lifandi áhuga fyrir öllu, og
virðist ekkert mannlegt óviðkomandi.
„Hobby“ frú Takki er fyrst og fremst
að safna stafrófskverum hvaðanæva úr
heimi. Sýndi hún mér þessa kjörgripi
sína frá flestum löndum; vantaði að-
eins frá örfáum, en þar á meðal ís-
landi. Féll auðvitað í niinn hlut að
fylla okkar lands skarð, og komst eg
seinna ódýrt út úr því, fyrir tilverknað
(Framh. á bls. 60)
31