Samvinnan - 01.12.1984, Side 43

I
• Endurteknar fullyrðingar
»Auðhringur“ er nafngiftin sem sam-
vinnuhreyfingunni er valin og síðan er
tönnlast á. I nafngiftinni einni á að
felast útskúfunardómur, sem ekki þarf
frekar að rökræða. Með nafngiftinni
er talið að þetta form félagslegrar
uppbyggingar og mannlegra sam-
skipta sé afgreitt í eitt skipti fyrir öll.
Því virðist trúað að enn muni takast
með endurtekningu blekkingarinnar
að afvegaleiða almenning og rugla
dómgreind manna. Einföldun áróð-
ursbragða og hugtakabrengl eru enn
við lýði.
• Hversu haldgott er þetta vopn?
Hver eru megineinkenni auðhrings?
Væri ekki gagnlegt að gera sér grein
fyrir því áður en fullyrt er að Sam-
bandið sé auðhringur?
Eru auðhringar opin og frjáls félags-
samtök? Nota auðhringar fjárráð sín
eða lánstraust til almennrar uppbygg-
ingar? Ræður þörf úrbóta hversdags-
legra vandamála einhverju teljandi
um verkefnaval auðhrings eða er
hagnaðarvonin snarasti þátturinn?
Svör við öllum þessum spurningum
°g mörgum öðrum hliðstæðum liggja
öll ljós fyrir. Það atriði að auðhringar
eru harðlokuð samtök peningavalds,
sem hafa gróðasjónarmiðið eitt að
markmiði, ætti að vera nægjanlegt til
að sýna hversu langt frá marki er
skotið þegar þrástagast er á því, að
kaupfélögin og Sambandið séu „auð-
hringar“.
Málverk af Hirti Hjartar eftir Kára Eiríksson.
Allir eiga jafnan rétt áþvi, að gerast
meðlimir kaupfélags og hafa ahrif a
stjórn þess og rekstur. Engum er hins
vegar skylt að vera í kaupfelagi og
engu kaupfélagi eða samvmnufelagi
ber skylda til að eiga aðild að Sam-
bandinu. Ekkert valdboð gtldir 1 þessu
efni. Allir eru sjálfráðtr hvaða kost
hpir velia.
• Frjálst val
Ef gróðasjónarmiðið væri markmið
kaupfélaganna létu þau hjá líða að
hafa afskipti af áhættusamn atvinnu-
starfsemi og legðu ekki stórfé í bygg-
ingar lítt arðgefandi en ómtssandi
þjónustu- og vinnslustöðva. Pau hafa
ekki látið tímabundna örðugleika
43