Andvari - 01.06.1959, Qupperneq 76

74
DAVÍÐ ÓLAFSSON
ANDVARI
ákvað aftur að vísa því til ráðstefnunnar í Genf. í lokaskýrslu þeirri um málið,
sem lögð var fyrir ráðstefnuna í Genf, var nefndin hinsvegar sammála um það,
1) að reglur um víðáttu landhelgi væri mismunandi,
2) að alþjóðalög leyfa ekki meiri víðáttu landhelgi en 12 sjómílur,
3) að nefndin, án þess að taka ákvörðun um víðáttu landhelginnar að því
marki, viðurkennir annarsvegar, að mörg ríki liafa ákveðið víðáttu
landhelgi sinnar meiri en 3 sjómílur og hinsvegar, að mörg ríki viður-
kenna ekki meiri víðáttu landhelginnar en þau sjálf hafa ákveðið fyrir
eigin landhelgi.
Þessar niðurstöður nefndarinnar sýna svo ótvírætt, að eigi verður um
villzt, að hún lítur svo á, að engin viðurkennd alþjóðaregla er til um víðáttu
kandhelginnar.
í raun og sannleika má segja, að með því að setja málið þannig fram hafi
nefndin viljað segja eitthvað á þessa leið: Ýms ríki hafa þegar ákveðið land-
helgi sína allt að 12 sjómílum og þar verður engu um breytt, enda þótt sum
ríki hafi ekki viljað viðurkenna það, en það hrýtur hinsvegar ekki í hág
við alþjóðalög að ákveða víðáttu landhelginnar 12 sjómílur.
Andstæðingar okkar telja þessa túlkun á niðurstöðum nefndarinnar of
frjálslega og raunar ranga. Maður verður hinsvegar að gera ráð fyrir því, að
nefndin hafi viljað viðurkenna hið raunverulega ástand, þótt það væri að
vísu orðað fremur óljóst og að ekki væri unnt að byggja alþjóðalög á því að
banna sumurn ríkjum að ákveða landhelgi sína 12 mílur, sem öðrum rikjum
hafði haldizt uppi allt að því hálfa öld eða lengur, enda þótt því hafi verið
mótmælt formlega af sumum.
Nefndin sýndi það ljóslega, að því er varðaði önnur atriði þjóðréttarins,
að hún vildi taka fullt tillit til raunveruleikans og var því ekki ástæða til að
ætla, að í þessu sambandi viki hún frá þeirri meginstefnu.
Til viðbótar þessu verður svo að geta þess, sem ekki hefir hvað minnsta
þýðingu, að á ráðstefnunni í Genf skeði þrennt, sem hlaut að hafa gagngera
þýðingu í þessu sambandi.
í fyrsta lagi var þriggja mílna reglunni svokiilluðu hafnað af yfirgnæfandi
meirihluta hinna 86 þjóða, sem þar áttu fulltrúa. Meira að segja þær þjóðir,
þ. á m. Bretar, sem fram að því höfðu litið á þessa reglu sem einskonar
heilaga reglu, lýstu sig reiðubúna til að yfirgefa liana og fallast á 6 mílna
landhelgi, ef samkomulag yrði þar um.
Á liinn bóginn naut 12 mílna fiskveiðilandhelgi þar meiri stuðnings en
nokkur iinnur tillaga, sem fram kom um víðáttu landhelginnar, enda þótt