Andvari

Árgangur

Andvari - 01.06.1959, Síða 92

Andvari - 01.06.1959, Síða 92
90 JÓN HELGASON ANDVARI að lúta undrafljótt í lægra haldi, að minnsta kosti á seinni öldum, og það lögmál virðist hafa ríkt fram á þennan dag. Með andláti Páls sýslumanns á Hallfreðarstöðum var í rauninni lokið hlóma þessarar ættar, er svo lengi liafði ráðið lofum og lögum á Fljótsdalshéraði. Að sönnu voru ítök ættarinnar í héraðinu mjög sterk, þótt Páll félli frá: Séra Arni Þorsteinsson í Kirkjubæ var kvæntur Björgu Pétursdóttur sýslumanns, séra Guttormur Þorsteinsson á Hofi í Vopna- firði var systursonur fyrri manns Bjargar og kvæntur dóttur hennar, Oddnýju Guttormsdóttur, Sigurður Guðmundsson sýslumanns bjó á Víðivöllum í Fljótsdal og var kvæntur Ingunni, dóttur séra Vig- fúsar Ormssonar á Valþjófsstað, séra Björn Vigfússon á Eiðum hafði átt að fyrri konu dóttur Guðmundar sýslu- manns, Þórunn Guttormsdóttir, ekkja Guðmundar sýslumanns, bjó áfram í Krossavík með börnum sínum, og sonur séra Árna í Kirkjubæ og Bjargar, Sigfús, sem ekki gat orðið prestur um sinn sök- um þess, að hann hafði átt barn með vinnukonu, er honum hæfði ekki að eiga vegna ætternis síns, gegndi um nokkur misseri sýslustjórn eftir fráfall frænda síns. En eigi að síður var nú að því komið, að þetta ættfólk tvístraðist um landið og hyrfi meira og meira í hænda- stétt, þar sem það hafði átt uppruna sinn seint á seytjándu öld, þótt býsna margir prestar kæmu enn úr þessum ættarranni. Má samt með sanni segja, að þessi sýslumannaætt á Austurlandi lumaði lengur á auði og völdum en margar aðrar ættir. III. Páll sýslumaður á Hallfreðarstöðum lét eftir sig fimm ung hörn. Nokkrum 'árum síðar misstu þau einnig móður sína, en síðast ömmu sína, Sigríði gömlu Örum, ekkju dansks verzlunarstjóra á Vopnafirði. Þeirn var þó ekki í kot vísað, þar sem þau áttu svo margt auðugra vandamanna, og synirnir þrír luku allir skólanámi, þótt enginn þeirra hæfist til mikilla metorða. Er þetta fólk allkunnugt af bréfum og frásögnum ýmsum, sem hafa birzt í bókum á seinustu árum. Mesta forsjá þeirra systkina, er þau komust á legg, hafði Páll amtskrifari Pálsson á Stapa, en bræður hans, séra Stefán og séra Siggeir, áttu báðir litlu heimsláni að fagna. Systur þeirra voru Sigríður, kona séra Þorsteins Helgasonar í Reykholti og síðar séra Sigurðar G. Thorarensens í Ilraungerði, hin mesta kvenhetja, og Þórunn, sem fvrr átti Plalldór stúdent, son Sigfúsar, frænda hennar, Árnasonar, og vinnukonunnar, sem hann unni, en fékk ekki að eiga, en síðar Pál skáld Ólafsson. Verður nú hér fyrst sagt nokkuð frá þeim Stefáni og Siggeiri. Þeir bræður voru báðir teknir í fóstur, er þeir urðu umkomulausir. Stefán fór að Hofi í Vopnafirði til frændfólks síns, séra Guttorms Þorsteinssonar og konu hans, Oddnýjar Guttormsdóttur, og ólst þar upp. Þau hjón áttu dóttur, sem hét Björg, og var tíu árum eldri en Stefán. Hún tók miklu ástfóstri við drenginn, svo að hann hændist að henni öðrum fremur, en þegar hann eltist, breyttist umhyggja hennar fyrir umkomulausu barni í ást konu á æskumanni. Um þetta leyti þótti fóstra hans, sem var stórauð- ugur, tími til þess kominn, að pilturinn færi í skóla, og áður en hann hóf hina löngu ferð frá Hofi í Vopnafirði suður að Bessastöðum, kvaddi hann hina ást- ríku fóstursystur sína með bréfi, sem hitaði henni um hjartarætur og staðfesti áform hennar. En þegar hinn ungi maður kom heim úr Bessastaðaskóla eftir langa fjarveru, gerðist hann frábitinn ástleitni
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116

x

Andvari

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.