Andvari - 01.01.1990, Side 15

ANDVARI
JÓN LEIFS
13
tíma í Evrópu og gat verið viðsjárvert fyrir óreyndan unglingspilt af
íslandi að búa nálægt vígvöllunum, auk þess sem nám af þessum toga
kostaði mikla fjármuni og möguleikarnir á arðbæru starfi að námi
loknu voru litlir. í þessu máli átti Jón allt undir foreldrum sínum og til
þeirra sneri hann sér.
Það var að kvöldi 5. mars 1916, að afloknum tónleikum Páls ísólfs-
sonar í Reykjavík, að Jón tilkynnti foreldrum sínum að hann væri
hættur í skólanum. Nóttin varð honum erfið, og daginn eftir skrópaði
hann í skólanum en sat þess í stað við píanóið heima hjá sér og æfði sig
af krafti.
Síðar þann sama dag kom móðir hans með þau boð til Jóns, að hún
og faðir hans vildu gera við hann samning. Samningurinn fólst í því, að
ef Jón myndi ljúka góðu prófi úr 4. bekk frá menntaskólanum þá um
vorið fengi hann að fara utan til náms. „Þá var sigurinn unninn.“10) Jón
lauk prófinu um vorið og undirbúningur ferðarinnar út í hinn stóra
heim hófst.
Jón fýsti að fara til Þýskalands til náms, „í þann mikla helgidóm,
listanna land“, en þangað var löng leið og ekki auðvelt að komast
vegna stríðsins. Páll ísólfsson hafði undanfarna vetur stundað orgel-
nám hjá Karli Straube við Tómasarkirkjuna í Leipzig, og var hann á
leiðinni þangað aftur um haustið. Jón langaði til að verða honum sam-
ferða þangað en var hálfragur við að kynnast honum og segja honum
frá tilgangi ferðar sinnar til Þýskalands. Svo fór þó, að þeir Jón og Páll
ásamt Sigurði Þórðarsyni stigu á skipsfjöl þann 27. september 1916, og
sigldu þeir með Botníu frá Reykjavík til Seyðisfjarðar og Leith og það-
an til Kaupmannahafnar. í Kaupmannahöfn öfluðu þeir félagar sér
heimilda til dvalar í Þýskalandi, og til Leipzig komu þeir heilu og
höldnu þann 15. október. Nýr kafli var hafinn í lífi Jóns Leifs.*
III
Þegar Jón kom til ná.ms í Þýskalandi var fyrri heimsstyrjöldin í al-
gleymingi. Mikillar ólgu gætti á meðal þjóðarinnar vegna stríðsrekst-
ursins, og uppþot og verkföll voru tíð. Matvæli voru af skornum
* Áður en Jón hélt af landi brott fékk hann leyfi Alþingis til þess að breyta nafni sínu í Jón Leifs. Hann
mun þá hafa haft í huga, að það gæti reynst útlendingum torvelt að bera fram upphaflegt föðurnafn hans.