Andvari - 01.01.1990, Síða 129

ANDVARI
A SLÓÐUM LISTASKÁLDSINS
127
af að finna prentvillur í annarra manna ritum sækja sér samt ekki yndisauka í
þessa útgáfu því að fátt er að finna á þeim akri þó að gaumgæfilega sé leitað.
Verkið er unnið af þremur ungum fræðimönnum, Hauki Hannessyni, Páli
Valssyni og Sveini Yngva Egilssyni, og eru nöfn þeirra á titilsíðu, en fleiri
urðu til að leggja hér hönd að verki við þýðingar og annað sem gera þurfti og
var sumt engan veginn auðunnið svo að vel færi. Því er rík ástæða til að óska
þessari ungu sveit til hamingju með unnið verk og að hafa fengið það kröfu-
harða en þakkláta verkefni í hendur að sýsla um þá fjársjóði sem Jónas Hall-
grímsson lét eftir sig. í því ætti að vera fólgið fyrirheit um að síðar á ævinni
taki þeir upp þráðinn á ný því að enn er margt óunnið sem varðar Jónas Hall-
grímsson, samtíð hans og skáldskap. Hver kynslóð þarf að fá handleiðslu um
óðul Jónasar til að njóta hans til fulls í samræmi við ríkjandi skilning og túlk-
un á verkum hans á hverjum tíma.
Að einu leyti hefir verið farið út á nýjar brautir í þessari útgáfu. Prófessor-
arnir Arnþór Garðarsson og Sigurður Steinþórsson skrifa sína greinina hvor
um dýrafræðinginn og jarðfræðinginn Jónas Hallgrímsson. Báðir gefa þeir
Jónasi háa einkunn fyrir framlag sitt til þessara vísindagreina. Við lestur
þeirra verður ljóst hvað íslensk náttúruvísindi misstu mikils þegar hann féll
frá. Reykjavíkurdeild Bókmenntafélagsins bar e. t. v. nokkra sök á því að
Jónas skrifaði ekki íslenska fuglafræði eins og hann ætlaði sér um skeið, en
hún vildi ekki gefa út „einhvurja fuglabók“ og þar með féll málið niður. (Sjá
Aðalgeir Kristjánsson: Brynjólfur Pétursson, 63-65 nm.). Arnþór Garðars-
son getur þessa ekki í grein sinni og þetta virðist einnig hafa farið fram hjá
þeim sem unnu skýringarnar við þriðja bindi útgáfunnar. Ritgerðir Arnþórs
og Sigurðar eru mikils virði því að þar er gerð úttekt á Jónasi sem vísinda-
manni og hvers af honum hefði mátt vænta á því sviði þrátt fyrir kröpp kjör
og ótrausta heilsu. Nátengt þessu eru gögnin um fráfall og krufningu Jónasar
og umsögn Þorgeirs Þorgeirssonar læknis um banamein hans sem var
lungnabólga. Sú vitneskja sem þar kemur fram bendir til að ólíklegt megi
telja að Jónasi myndi hafa orðið langra lífdaga auðið þó að hann hefði gengið
ævileið sína til enda á heilum fótum.
Sigurður Steinþórsson endar grein sína á að segja að þegar Jónas Hall-
grímsson féll frá 37 ára að aldri hafi hann verið búinn að sá til stórra afreka,
°g vænta hafi mátt góðrar uppskeru á akri vísindanna ef örlögin hefðu viljað
svo til haga. Það hlutskipti beið nýrra kynslóða.
Ritgerðir Arnþórs og Sigurðar leiða hugann að því sem segja má að sé
höfuðgalli útgáfunnar, að þar er hvergi að finna á einum stað greinargerð um
stöðu og vægi Jónasar Hallgrímssonar í íslenskum bókmenntum. Skáldfer-
'11 hans er hvorki rakinn né gerð grein fyrir þeim áhrifum sem skáldskapur
hans hafði á þær skáldakynslóðir íslenskar sem á eftir honum komu og lærðu
af honum. Einnig væri forvitnilegt að sjá í útgáfunni hvaðan honum kom allt