Andvari - 01.01.2000, Qupperneq 7

Frá ritstjóra
Við aldamót
Svo bar við á liðnu sumri að hljóðbært varð að auðmaður frá Marokkó
hefði fest kaup á Valhöll á Þingvöllum, hótelinu í hjarta þinghelginnar.
Þessi frétt vakti nokkurt uppnám. Flestir hafa víst gert ráð fyrir að íslenska
ríkið, það er þjóðin öll, ætti þau mannvirki sem þarna standa. En nú varð
lýðum ljóst að svo er ekki, heldur er Valhöll í einkaeign. Mörgum þótti
óviðfelldið að erlendur maður gæti þannig gert hús á helgasta stað landsins
að einkabústað sínum. Öðrum þótti heimóttarskapur að setja þjóðerni
mannsins fyrir sig, enda skiptir slíkt ekki máli á alþjóðlegum markaði. Þeg-
ar þessi orð eru rituð hafa stjórnvöld raunar synjað um leyfi til Valhallar-
sölunnar, en þess þurfti að leita einungis vegna þess að kaupandinn býr
utan EES-svæðisins! Hver sem niðurstaða málsins verður vekur það til um-
hugsunar um afstöðu landsmanna til sögu sinnar og þjóðlegra erfða, nú á
aldamótum.
Að þurrka upp söguna
Valhallarmálið vekur upp minningu um hálfgleymt skáldverk frá upphafi
þeirrar aldar sem nú er að kveðja eftir einn helsta rithöfund og menningar-
frömuð þjóðarinnar þá, Einar Hjörleifsson Kvaran. Árið 1915 sendi hann
frá sér leikritið Syndir annarra. í því er greint frá átökum tveggja manna
sem eru reyndar vinir. Þetta eru Grímur lögmaður og Þorgeir ritstjóri. Er-
lendur auðkýfingur býðst til að útvega stórfé til að byggja upp íslenska at-
vinnuvegi - gegn því að íslendingar selji honum Þingvelli. Þessu boði vill
Grímur taka og beitir sér hart því til stuðnings, gegn andstöðu Þorgeirs
sem ekki vill selja „hjartastað þjóðarinnar“. Grímur segist hata allt
„þjóðernis-hjalið“ og lýsir sinni rómantísku framtíðarsýn fyrir Þorgeiri á
þessa leið: