Andvari - 01.01.2000, Blaðsíða 136

134
DAVÍÐ LOGI SIGURÐSSON
ANDVARI
Bretlands hefði verið sérstaklega náið.44 Má segja að þar hafi McGill verið
nokkuð á undan sinni samtíð, en þessi sama kenning hefur hlotið æ meiri
hljómgrunn í seinni tíð.45
Menntamálin voru sérstakt áhugamál McGills og í þremur greinum, sem
The Scottish Educational Journal birti í ágúst 1928, gerði hann grein fyrir
fyrirkomulagi þeirra á íslandi. Dágóð heimildavinna lá að baki skrifum
hans og ekki er annað að sjá en hann hafi t. d. orðið sér úti um ársskýrslu
Menntaskólans í Reykjavík, en í hana vitnar hann ítrekað í greinum sín-
um.46 í fyrstu greininni ræddi McGill almennt um menningarstig íslendinga
fyrr á öldum. Taldi hann fróðleiksfýsn íslendinga og einstakan áhuga á
menntun og menningu ekki síst skýrast af arfleið hinna ómetanlegu Islend-
ingasagna. Umfjöllun McGills í fyrsta hluta greinarflokksins náði fram
undir miðja nítjándu öld en í öðrum hlutanum gerði hann heimalærdóms-
kerfið að sérstöku umtalsefni og barnauppfræðslu almennt, einkanlega
með hliðsjón af tilkomu fræðslulaganna 1907.47 Djúpstæð aðdáun hans á ís-
lensku bændasamfélagi er augljós, samfélagi sem að hans mati bar djúpa
virðingu fyrir gáfum, hugviti og bóklestri.48
í þriðju grein sinni um menntun á íslandi lýsti McGill síðan innviðum
Menntaskólans í Reykjavík en það sagðist hann geta gert af nokkurri
kunnáttu, „. . . vegna tiltekinna vinatengsla sem ég hef við skólann.“49 Hér
gefur McGill nokkrar vísbendingar um hverja hann kann að hafa komist í
kynni við á íslandi, auk Snæbjarnar Jónssonar. Þannig bendir lýsing hans á
„. . . hinum virðulega íslenska fræðimanni. . .“ Geir T. Zoéga, sem þá var
rektor Menntaskólans, til þess að þeir hafi í það minnsta verið málkunnug-
ir. Sagði McGill fáa hafa gert meira til að kynna enska menningu á íslandi
og ekki hefði Geir gert minna fyrir þá enskumælandi námsmenn sem
áhuga höfðu á að kynnast íslenskum bókmenntum.50
Boga Ólafsson, enskukennara við Menntaskólann, segist McGill aðeins
þekkja af afspurn í gegnum sameiginlega vini.
Nafn íslenskukennarans er mér hins vegar öllu kunnugra, enda nýtur Jakob Jóhanþes-
son] Smári virðingar fyrir ljóð sín og ritgerðir víðar en í heimalandi sínu. Ég hef lesið
verk hans í íslenska tímaritinu Eimreiðinni og kann honum bestu þakkir fyrir þýð-
ingu hans á einni af ritgerðum mínum, sem birst hafa í því sama riti.51
Því miður þegja heimildirnar nánast alveg um hugsanleg vináttutengsl
McGills og manna eins og Geirs Zoéga og Jakobs Jóh. Smára. Að öllum
líkindum leitaði McGill fanga hjá stjórnendum Menntaskólans en um það
vitnar m. a. skýrsla rektors fyrir skólaárið 1926-1927 en þar kemur fram að
McGill hafði lagt ofurlítið fé til skólans sem veita átti þeim nemanda sem
hefði sýnt góðar framfarir í ensku.52 Bendir þetta til þess að McGill hafi
verið mjög umhugað um að styrkja menningartengsl íslands og Bretlands.