Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.2000, Blaðsíða 116

Andvari - 01.01.2000, Blaðsíða 116
114 GUNNAR KARLSSON ANDVARI kom fram segir Ari aðeins að þessi heiðni hafi verið afnumin „fám vetrum“ eftir kristnitöku. Ekki verður komist hjá því að nefna hér elstu heimildina sem greinir frá kristnitöku íslendinga, kirkjusögu þýska klerksins Adams frá Brimum, sem er skrifuð upp úr 1070. Þar segir að íslendingar hafi kristnast á dögum hús- bónda Adams, Aðalberts erkibiskups.41 Það yki ekki hlut Ólafs Haralds- sonar þótt orð Adams væru tekin trúanleg, því að Aðalbert kom ekki að stóli sínum í Hamborg-Brimum fyrr en árið 1043, þrettán árum eftir andlát Ólafs, en það færi auðvitað gersamlega með kristnitökusögu Ara. Erfitt kann að vera að afsanna frásögn Adams endanlega. Það dregur þó mjög úr sannfæringargildi hennar að Adam virðist ekki aðeins telja að Is- lendingar hafi kristnast á dögum Aðalberts, heldur einnig Danir, Svíar, Norðmenn og Orkneyingar. Við hljótum því að taka frásögn Ara fram yfir vitnisburð Adams. Annað má svo nefna sem styður frásögn Ara. I fyrsta lagi er þetta: Ef hann hefði einfaldlega tekið að sér að búa til sögu af kristnitökunni þannig að hlutur Haukdæla yrði sem mestur og bestur, þannig að sagan réttlætti völd afkomenda Gissurar hvíta yfir íslensku kirkjunni, - jafnvel með leyfi til að hafa einn forföður sinn meðal aðalpersóna - þá hefði Ari átt auðvelt með að sýna Gissur sem miklu eindregnari forystumann kristnitökunnar en hann gerir. Hetjan í kristnitökusögu Ara varð endanlega þingeyski heiðing- inn Þorgeir goði á Ljósavatni. Það gengur því ekki upp að líta á kristnitökufrásögn Ara sem áróð- urssögu einnar ættar eingöngu. Og ef Ari hefði fengið leyfi til að telja einn forföður sinn meðal meginhetja sögunnar, hvers vegna valdi hann þá ekki forföður sinn í beinan karllegg, Þorkel Eyjólfsson, því jafnan var litið á skyldleika í karllegg sem mikilvægari en skyldleika í kvenlegg? Ari hefur sýnilega verið bundinn af einhverjum öðrum sjónarmiðum en ættarmetn- aði, og þá verður að teljast líklegast að það hafi verið sjónarmið sögu sem fólk þekkti og taldi sanna um daga hans. í öðru lagi virðist kristna goða- veldið á íslandi sýna að kristni hljóti að hafa komist á með eitthvað líkum hætti og Ari lýsir, og það verður að ræða í nokkuð löngu máli. III. Goðaveldið og kristnitakan Ef íslendingar hefðu kristnast á líkan hátt og Skandinavar yfirleitt, knúðir og jafnvel kúgaðir til þess af Noregskonungi og fylgismannahópi hans á Is- landi, hefði mátt búast við að þess sæi stað síðar. Þá hefði konungur átt að ná tökum á landinu, hver sem hann hefði verið. Ef Ólafur Tryggvason
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.