Andvari - 01.01.2000, Side 24

22
SIGRÍÐUR TH. ERLENDSDÓTTIR
ANDVARI
anum en þar var kennt prjón enda þótt það væri ekki í tísku þá að
prjóna í höndunum. Anna segir að flestar skólasystur hennar hafi
alls ekki kunnað að prjóna áður en þær komu í skólann og voru látn-
ar prjóna einn sokk, en af því að Anna kunni til verka fékk hún að
prjóna sér skotthúfu. Um áratug síðar var prjónaskapur kominn í
tísku og þá prjónuðu sumar skólasystur hennar mikið, „en ég lét það
vera“, sagði Anna.31
Anna var „glæsileg stúlka, hæglát í fasi, eiginlega hlédræg,“ segir
Sigurveig og minnist Önnu á mynd frá Kvennaskólaárunum svo:
„[Anna var] ósköp falleg stúlka, í dýrðlegum upphlut, fríð í framan
en með festulegri svip en flestar hinna.“32
Skólastjóri Kvennaskólans á þessum tíma var Ingibjörg H. Bjarna-
son (1868-1941) en hún er fyrsta kona sem kosin var á Alþingi Is-
lendinga. Ingibjörg var kraftmikil og fylgdist vel með nýjungum í
skólamálum og hélt utan í því skyni.33 Hún tók sæti á Alþingi sem
landskjörinn þingmaður Kvennalistans 1922 og sat á þingi til 1930,
einmitt þegar Anna var í skólanum. Hún átti veigamikinn þátt í því
að síðustu leifum af misræmi eftir kynjum í kosningarétti og kjör-
gengi í sveitarstjórnarmálum var rýmt burt 1926, en þá var ákvæðið
um að konum væri heimilt að skorast undan kosningu fellt niður.34
Par með lauk fyrsta tímabili íslenskrar kvenréttindabaráttu sem stað-
ið hafði frá því um 1870 þegar konur stofnuðu með sér fyrstu sam-
tökin og tímabili Kvennalistanna frá 1908 þegar fjórar konur voru
kosnar í bæjarstjórn Reykjavíkur og nefnt hefur verið „Kvennasigur-
inn mikli“.
Ingibjörg gegndi því viðamikla starfi að vera formaður Landspítala-
sjóðsnefndar en það var nefnt „mesta líknarstarfsemi landsins“.
Sjóðurinn var til kominn eftir að íslenskar konur fengu kosningarétt
og kjörgengi til Alþingis 1915 en þá beittu þær sér fyrir stofnun
Landspítala í þakklætisskyni fyrir fengin réttindi og stofnuðu sjóð í
því skyni. Landspítalamálið var í raun hvati að framboði Kvennalist-
ans og kosningu Ingibjargar þótt hún hafi sannarlega látið til sín taka
við fleiri málefni á þingi. Fullvíst má telja að Landspítalinn hefði
ekki tekið til starfa 1930 ef konur um allt land hefðu ekki sameinast
um að berjast fyrir honum og starfað þrotlaust að fjáröflun sem réð
úrslitum. Landspítali var feiknamikið hagsmunamál fyrir konur enda
var umönnun sjúkra og aldraðra inni á heimilum í þeirra höndum.
Ingibjörg var formaður sjóðsins frá stofnun 1916 til dauðadags 1941.35