Andvari - 01.01.2000, Page 34

32
SIGRÍÐUR TH. ERLENDSDÓTTIR
ANDVARI
strax gerst áskrifandi að blaðinu.72 Hún sá fram á að greinarnar í
Melkorku myndu lengi eiga erindi við íslenskar konur en fáir höfðu
áður hugsað út í það sem þar kom fram. Anna segir að Melkorka
hafi vakið sig til umhugsunar um réttindamál kvenna, grein Rann-
veigar „Sól er á loft komin“ og greinar þeirra Katrínar Thoroddsen
og Dýrleifar Arnadóttur í fyrsta blaðinu 1944 las hún með mikilli at-
hygli og reyndar allt það blað og öll sem síðar komu. í blaðinu eru
settar fram kröfur um sömu laun fyrir sömu vinnu og orð Herdísar
Jakobsdóttur formanns Sambands sunnlenskra kvenna lýsa vel boð-
skap blaðsins: „Vér berum ábyrgð á framtíð þjóðarinnar til jafns við
menn vora, bræður og syni.“73 Þótt Anna segi sjálf að Melkorka hafi
vakið sig til umhugsunar um réttindamál kvenna74 var hún farin að
leiða hugann að málefnum kvenna löngu fyrr því að fyrstu bók um
efni af því tagi keypti hún 1934, Konsten att vara kvinna eftir Olgu
Knopp.75 Hún taldi að hlutverk tímaritsins Melkorku hafi fyrst og
fremst verið að vekja konur til meðvitundar um það hver kjör þeirra
voru í von um að þær fengju málið eins og Melkorka forðum daga.76
Tímaritið Melkorka kom út á árunum 1944-1962, oftast tvö til þrjú
tölublöð á ári. Helga Kress tengir tímabilaskiptingu í sögu íslenskra
kvennabókmennta við lýðveldisstofnunina og upphaf tímaritsins
Melkorku og segir: „Melkorka . . . er tvímælalaust eitt skeleggasta
tímarit sinnar tegundar sem gefið hefur verið út á íslandi, auk þess
sem hún er merk heimild um kvennabaráttu síns tíma.“77 Það er full-
ljóst að á lýðveldissumrinu 1944 reis kvenréttindahreyfingin hér á
landi úr lægð undanfarinna ára þótt ekki hafi tekist að halda henni á
lofti þá nema um stutt skeið.
Annar markverður atburður gerðist einmitt lýðveldissumarið og
er skýr vitnisburður um að íslenskar konur voru farnar að hugsa al-
varlega um kjör sín. Hann tengist glæsilegum landsfundi Kvenrétt-
indafélags íslands (KRFÍ) sem haldinn var að lokinni þjóðhátíð í
Reykjavík og á Þingvöllum. Bar fundurinn sterkan blæ af áhuga
kvenna og löngun til að vinna málefnum kvenna gagn og þá um leið
landi og þjóð. A landsfundinum komu fram ákveðnar kröfur um
fæðingarorlof, í fyrsta skipti sem málinu voru gerð afdráttarlaus skil
hér á landi. Það átti erfitt uppdráttar framan af og hlaut seint og um
síðir gengi innan heildarsamtaka á vinnumarkaðinum.78 Að lands-
fundi loknum stóð félagið fyrir almennum fundi í Iðnó. Efni fundar-
ins var: „Staða og kjör hinnar vinnandi konu“ og var tilgangurinn að