Andvari - 01.01.2000, Blaðsíða 104

102
EYSTEINN PORVALDSSON
ANDVARl
„Hér er launkofinn / í miðri háreisti borgar / Þú laumast inn“.
„[. . .] spjótsoddum hermannanna / sem án afláts runnu honum til rifja“
„f. . .] jörðin skiptir litum bróðurlega milli fjarðar og hirnins"
„í einþykkni skógarins virðist allt með felldu“
„Sjá djúpt undir bolmagni trjánna"
„Nýjabrumið á trjánum"
„[. . .] kviksyndar árkvíslar".
„vetur og sumar voru mér einleiknir strengir"
„í hégiljum borgarinnar reika ég eins og framliðinn"
í vorleysingum finnst öldungnum vatnið „streyma um æðar og vefi úrkula manns“
í Dymbilvöku og Imbrudögum virðist myndmálið býsna sundurlaust, áköf
myndsköpunin nálgast stundum ofhlæði og hugartengsl myndanna eru oft
óljós. Samsetning þessara bóka er líka ósamstæð og orðfærið sömuleiðis í
ýmsum hlutum þeirra, t. d. byrjar V. kafli Imbrudaga með endurtekningum
á erindum úr Dymbilvöku og síðan kemur alllöng ljóðræn prósafrásögn af
strandi olíuskips við Reykjanes (sem skáldsagan Strandið fjallar um síðar).
í ljóðrænni óreiðu þessara fyrstu bóka finnast hinsvegar leiftrandi ljóð-
myndir, skáldlegt tungutak og ólgandi kraftur. Myndvísi er meginstyrkur
Hannesar strax í upphafi.
Á þeim tíu árum sem liðu þar til þriðja ljóðabókin Sprek á eldinn kom út
verða mikil skil og stórtæk þróun í skáldlegum þroska og listrænum vinnu-
brögðum Hannesar, ekki síst í myndmáli, og öll málnotkun verður traust-
ari. í stað hins myrka, torræða og oft óræða myndmáls beitir hann nú að-
gengilegri myndtúlkun sem jafnframt er mun fágaðri og kunnáttusamlegar
gerð en áður. Ljóðformið verður líka margbreytilegra frá og með þessari
bók. Ljóðin eru flest vandaðar og markvissar heildarmyndir. Hér hefur
skáldinu tekist að skapa sér persónulegan ljóðstíl og ögun í allri framsetn-
ingu. Myndmálið hefur fengið þau sérkenni sem fylgdu stíl Hannesar allt til
loka. Það einkennist af frumlegum myndhverfingum og fjölmörg dæmi um
þær eru sýnd í tilvitnuðum Ijóðum hér að framan, en hér koma nokkur til
viðbótar:
Enn seytlar úr moldinni
safi lífs um kræklóttar æðar
olía á lampa trjánna sem lýsa gult
eins og ljós í gluggum syfjaðra góðborgara33
Stundum fylgir líkingunum myndræn áhersla og nýgervingar:
„Og síðan drógu þeir saman fjöll glæpa sinna og lögðu honum á herðar [. . .]“
„Þeir minna á tifandi klukkur í úrsmíðastofu / sem allar eru misvísandi / og stikla tím-
ann í þrasfengnu sundurþykki.“