Menntamál - 01.12.1936, Blaðsíða 6

164
MENNTAMÁL
gegn uni bækurnar gefst æskumönnum, með aðstoð beztu
manna, kostur á að endurlifa lífi kynslóðanna á förnum
árum. Gegnum bækurnar gefst kostur á að kynnast eld-
móði hugsjónamannsins, fórnfýsi píslarvottsins, staðfestu
braulryðjandans, sannleiksást vísindamannsins og rétt-
lætistilfinningu og kærleika spámannsins. Þannig fæðast
börn nútímans til þeirra dásamlegu möguleika, að gela
á fáum árum tileinkað sér tilfinningar og þekkingu,
sem forustumenn mannkynsins ]>urftu miljónir ára til að
skapa.
Frumskilyrði til þess, að gela fært sér í nyt auðæfi
þau hin miklu, sem bækur geyma, eru þau, að kunna
að lesa.
II.
En lesturinn hefir einnig mjög mikla þýðingu fyrir
þroska barnsins á skóla-aldrinum, beinlínis og óbeinlinis.
Beinlínis að þvi leyti sem sjálft lestrarnámið þroskar
ýmsa hæfileika barnsins og eykur þekkingu þess. Benda
má á það lil dæmis, að til þess að geta lesið, þarf barnið
að greina í sundur miklu smávaegilegri mun á línum og
formum en það befir áður þurft á að balda, og það svo,
að án sérstaks undirbúnings er hætt við að liin hár-ná-
kvæma eftirtekt verði barninu ofraun í fyrstu. Þá eru
eigi síður augljós áhrif lestrarnámsins á þekkingu þess,
og vald yfir móðurmálinu. Orðaforðinn evkst og fram-
burður og skilningur skýrist á orðum, sem áður voru
kunn. Með orðaforðanum á auðvitað einnig að aidcast
lmgmyndaauður barnanna og þekking þeirra á umhverf-
inu. Þegar meta skal og bera saman kennsluaðferð-
ir i leslri þá ber þvi eigi sizt að taka tillit til þess, að live
miklu leyti hver aðferð eflir almennan þroska harnanna.
Óbeinínis hefir lestrarleiknin á hinn margvíslegasta hátt
áhrif á framfarir og jafnvel vcllíðan skólabarnanna, og
afstöðu þeirra til skólans og jafnaldranna.
Það liggur í augu'TL uppi, að barn sem orðið er flug-