Menntamál - 01.12.1936, Page 58

216
MENN'rAMÁL
sem xiota sér viðkvæmni og dómgreindarleysi fólksins
í þessum efnum, í pólitískum, fjárhagslegum eða öðr-
um eiginhagsmunalegum tilgangi. Og þetta eru stund-
um einmitt þeir mennirnir, sem mest ber á og sem Ixæst
hrópa um guðleysi annara. Þeir og þeirra stefna hefir
hag af því, að lialda almenningi í fáfræði og þroska-
leysi. Þess vegna heita þeir sér af alefli gegn vísindum,
umhótum í kennslumálum, gegn vakningarstefnum hók-
mennta og lista o. s. frv. Þá eru aðrir svo einsýnir og
öfgaíullir í trúarkenningum sínum, að þeir skipta öll-
um mönnum í útvalda og fordæmda. Gegn hinum út-
skúfuðu er allt heimilt og réttlætanlegt. Á grundvelli
þessa hugsunarháttar liafa menningarfrömuðir verið of-
sóttir á öllum tímum.
En kjarnann ber að greina frá hisminu, liér sem ann-
arsstaðar. Er þess þá fyrst að gæta, að trúarhrögðin, og
þá einkum kristindómurinn, hafa í gegnum aldirnar átt
sinn ómetanlega þátt í sköpun menningai-verðmæta og
í sköpun margs liins bezta i siðmenningu vorra daga.
Ennfremur hafa á öllum öldum, og ekki síður nú en
fyrr, verið uppi einlægir og áhugasamir trúmenn, prest-
ar og leikmenn, sem jafnframt liafa staðið meðal hinna
fremstu í baráttunni fyrir liverskonar framförum. Meg-
urn vér íslenzkir kennarar, með hin mörgu óleystu verk-
efni, engan veginn við þvi, að handa liendi gegn sam-
vinnu við slíka menn, enda höfum vér eigi gert það,
og munum eigi gera.
Loks er sú ástæðan eigi veigaminnst, sem að börnun-
um snýr. Það er sem sé ómótmælanleg sálfræðileg slað-
reynd, að börn hafa trúarlegar tilhneigingar og þarfir,
mismunandi bráðþroska að visu, og að öðru leyti mis-
munandi sterkar eftir einstaklingum, svo sem einnig
er hjá fullorðnu fólki. Og þá kemur til sögunnar aðal-
viðfangsefni uppalandans: Hvaða aðferðum á að beita,
til þess að fullnægja trúarþörfum barnsins, og til þess