Menntamál - 01.06.1950, Blaðsíða 11

MENNTAMÁL
73
við gefa tvenn svör. í fyrsta lagi hefur það oft minnstu
erfiðleikana í för með sér að reyna að þægja þörfum
barnanna, að svo miklu leyti sem hægt er. Ýmsar helztu
kröfur barnsins til lífsins eru nefnilega þess eðlis, að
þeim eins og linnir eða þær hverfa um tíma eða fyrir fullt
og allt, ef undan þeim er látið. Jafnvægi næst á nýjan leik.
Samt er óhugsanlegt að láta börnin algjörlega sjálfráð.
Við verðum oft að taka í taumana. Við verðum sjálf þreytt
og vanstillt, og það er skiljanlegt, að stundum sjóði upp
úr. En — og nú hverfum við að annarri hlið málsins —
svo eðlilegt sem það er, að við glötum þolinmæðinni gagn-
vart framferði barnanna, þá er það nákvæmlega jafn-
eðlilegt, að þau bregðist illa við okkur. Þegar við tökum í
taumana, snúast þau til varnar gegn okkur. Við teljum
það út af fyrir sig ágætan eiginleika að láta ekki undan
síga fyrir örðugleikum, en reyna heldur að vinna bug á
þeim, en við hugsum oft ekki út í það, meðan á átökunum
stendur. Við segjum í þess stað, að börnin séu óþekk. En
er viljaþróttur ekki góður förunautur í lífsbaráttu framtíð-
arinnar?
Það, sem gerir okkur svo gjarnt að kalla börnin óþekk,
þegar þau láta ekki að vilja okkar, er það, að þau láta
reiði sína í ljós á annan hátt en við. Við getum beitt fyrir
okkur orðum, en það geta lítil börn ekki. Tjáningartæki
þeirra eru frumstæð, þau sparka og öskra o. s. frv. Nú
getum við auðvitað ekki leyft þeim að ganga berserks-
gang heima hjá sér. Við verðum oft að taka í taumana, en
á því veltur, hvernig við förum að því.
Hvað gerist, ef við þröngvum barninu til þess að stilla
sig? Á ytra borðinu getur það virzt ,,þægt“, en hið innra
með því leynast eldsumbrot, sem geta valdið gosi, þegar
minnst vonum varir. Reiðin hverfur ekki, en hún grefur
um sig sem háskasamlegt afl í huga barnsins. Barninu
finnst það vera „vont“ og það leitast við að bæla tilfinn-
ingar sínar. Þær brjóta sér þó aðrar brautir, koma ef til