Menntamál - 01.04.1960, Blaðsíða 58
44
MENNTAMÁL
bækur, blýanta, pappírsblöð og annað, sem dreift er milli
þeirra. Einnig er hægt að æfa þau á þann hátt að láta t. d.
8 börn koma að kennaraborðinu, tvö setjast fyrst, þá
standa sex eftir. Líka má láta þau leggja 8 steina, pappírs-
blöð eða annað handbært á borðið, taka 2 til hliðar, þá
sjá þau, að 6 eru eftir.
Kennarinn verður að gera sér fyllilega Ijósan mismun-
inn á töluhugtökum, tölum og talnasamböndum. Hann
verður ávallt að hafa hugfast, hvort börn á þessum aldri
hafa ljósar töluhugmyndir, þá er þau reikna. Talið er, að
mikill hluti af ýmsum skekkjum, sem fram kemur í reikn-
ingsæfingum hjá börnum, eigi rót sína að rekja til þess,
að þau hafa byrjað of snemma að reikna með tómum tölum.
Þess vegna á ekki að æfa tölureikning fyrstu mánuði skóla-
göngunnar. Þá er börnin fara að hafa áhuga á tölum, og
jafnframt læra að skrifa þær sjálfstætt, er tími kominn
til þess að skýra þær og æfa, og láta börnin nota þær til
þess að muna útkomur eða svör dæma.
Dæmi: Börnin teikna í bækur sínar 6 kökur og 3 kökur
og skrifa 9 þar við.
Á fyrsta skólaári ætti helzt allur reikningur að vera
hugarreikningur lengi vel. Munnlegar skýringar eiga að
vera náttúrlegar, ekki „reiknings lærðar.“ Dæmi: Ég átti
8 epli, gaf Nonna 6, þá átti ég 2 eftir. Ekki svona: 8 epli, 6
epli frá, eru 2 epli. Seinna má auðvitað nota þessa aðferð.
Er börnin hafa nokkurn tíma talið og reiknað með raun-
verulegum hlutum, má láta þau reikna með hlutum, sem
tákna aðra hluti, dýr eða menn, Nota má steina, prjóna,
pappaspjöld o. f 1., sem hvert barn hefur á borði sínu,
einnig er gott að láta þau teikna hringi, ferhyrninga og
strik í bækur sínar. Næsta stigið er, að börnin reikna með
tölumyndum, og loks reikna þau án þess að sjá eða snerta
hluti („abstrakt reikningur"). Fullorðið fólk, sem reiknar
fljótt og öruggt, t. d. æfðir bókhaldarar, reiknar óhlut-
kennt, það er að segja án þess að tölurnar séu tengdar