Menntamál - 01.08.1966, Síða 60

146
MENNTAMÁL
Ritgerðasmíð er aðeins einn þáttur ritþjálfunar. Beinn
tilgangur ritþjálfunar er hæfni að tjá sig í riti á fullnægj-
andi hátt. Sú hæfni er mikilvægur þáttur í persónuþroska
hvers manns. Markvís ritþjálfun leiðir því til aukins þroska.
Til að ná því marki þarf sannarlega fjölþættari þjálfun en
tímaritgerð aðra hverja viku eða svo, þar sem kennarinn
lætur oftast nægja að leiðrétta málfræði-, stafsetningar- og
greinarmerkjavillur. En víkjum nú aftur að því, sem frá
var horfið: æfingaleiðum í upphafi hins eiginlega ritþjálf-
unarskeiðs.
Beinn undirbúningur þess, að nemendur geti komið hugs-
unum sínum á pappír, er misjafn, bæði að lengd og eðli.
Sumum börnum er forþjálfunin næg til þess að þau fari
að skrifa sjálfstætt jafnskjótt og tækifæri býðst. Öðrum þarf
að hjálpa enn frekar til aukins skilnings á möguleikum sín-
um til tjáningar í riti. Þar sem börn skrifa af áhuga ein-
ungis um það, sem þau skilja og þekkja og hafa lifandi
tilfinningu fyrir, má hjálpa þeim að finna söguefni í sinni
eigin reynslu. Það getur kennarinn gert með því að ræða
við börnin um eitthvert reynslusvið, sem þeim öllum er
sameiginlegt. Ég nefni heimilislíf sem dæmi. Kennarinn
skrifar upp lista á töfluna yfir atriði, sem varða heimilislíf,
eftir því sem fram kemur í tali barnanna: Gæzla yngri
bróður (eða systur); óvinsæl störf á heimili; þegar mamma
(eða pabbi) er í slæmu eða góðu skapi; veikindi á heimili;
jólabakstur; vorhreingerningar o. s. frv. Með spurningum
og athugasemdum, sem leiða til umræðna, getur kennar-
inn hjálpað börnunum að finna margvísleg efni til að skrifa
um. Önnur reynslusvið, sem börnum eru almennt kunn af
eigin raun, eru t. d. skemmtiferðir, sendiferðir, dvöl í sveit,
kátleg atvik, blaðasala, merkjasala o. þ. h.
Val ritsmíðarefnis fyrir börn er mjög mikilvægt. Það get-
ur ráðið mestu um hvort barnið skrifar heiðarlega og ein-
læglega, en það er grundvallareigind fullnægjandi tjáning-
ar. Þau efnissvið, sem talin voru hér á undan, eru svo víð-