Almanak Ólafs S. Thorgeirssonar - 01.01.1947, Side 24

26
ÓLAFUR S. THORGEIRSSON:
á daginn, er út kom í Reykjavík árið 1938 sögusafn hennar
Hillingalön(T, 14 sögur talsins, sem allar hafa mikið til
brunns að bera um efni, meðferð þess, og málfæri, og
bera því vitni, að þar heldur skarpskyggn kona og óvenju-
lega smekkvís á pennanum. Eigi var þar þó að finna allar
þær ágætissögur, sem skáldkonan hafði ritað fram að
þeim tíma.
Mikill snilldarbragur er á sögunni “Enginn lifir sjálf-
um sér”, um Steinunni á Brekku, eiginkonuna heillunduðu
og hjálpfúsu, sem fer frá manni sínum, þegar hann flyt-
ur barnsmóður sína inn á heimilið, en hjúkrar þó hvorum-
tveggja, þá í nauðimar rekur. Vitanlega sigrast þó eng-
inn þannig á sjálfum sér, eins og Steinunn gerir, baráttu-
eða sársaukalaust. Þetta veit skáldkonan undur vel ,og
snilldin á þessari sögu hennar er einmitt fólgin í því, með
hve miklum næmleik og glöggum skilningi sálarlífi Stein-
unnar er lýst, og einnig í því, hversu trú sú lýsing er raun-
veruleikanum. Þessi glöggskyggni í persónulýsingum er
höfuðeinkenni smásagna Guðrúnar og gefur hinum bestu
þeirra varanlegt gildi, samfara listrænum frásagnarhætti.
Aðrar prýðilegar sögur í safninu eru “Skriflabúðin”,
“Landskuld”, “Bálför” og ekki síst hin stutta saga “Undir
útfall”. Á innan við fimm blaðsíðum eru þar gerðir upp
reikningar heillar æfi á svo gagnorðan hátt og snjallan,
að frásögnin öll er hnitmiðuð og aðalsögupersónan,
Ófeigur í Lundi, stendur lesendum lifandi fyrir sjónum.
Niðurlagsorð sögunnar eru bæði frumleg og skáldleg.
Söguefni sín sækir Guðrún í líf Islendinga vestan hafs,
lýsir örlögum þeirra og áhrifum þeim, sem þeir verða
fyrir í hinu nýja umhverfi. I sögunni “Utangarðs” er
ágætlega lýst þeirri tvískiftingu sálarlífsins, sem einkennt
hefir og einkennir margan íslendinginn í Vesturheimi.
Heimalandið og kjörlandið togast á um þá; þeir eru rót-
lausir kvistir í erlendri mold; þeir hafa því eigi að ósekju
fundið til skyldleikans við álfkonuna, er átti “sjö böm í