Iðunn : nýr flokkur - 01.01.1934, Blaðsíða 77

IÐUNN
Guðmundur Gíslason Hagalín.
71
því að sýna fram á, alls staðar og í öllu, eitthvert gildi,
einhvern vísi að gróandi þroska, heilbrigðu og náttúr-
legu hugsanalífi. Hér er nægilegt verksvið. Og einmitt
hjá alþýðunni getur að • finna meiri, styrkari, hlýrri
frumsindur en nokkurn grunar. Sumir alþýðumenn, oftast
þeir, sem minst lærðu, geta varla sagt svo orð, að
eigi bendi það á andlegan, sjálfstæðan meið, með
•óteljandi og ófyrirsjáanlegum þroskamöguleikum. Að
þessari mannrannsókn og mannræktun hafa skáldin
unnið í öllurn löndum og á öllum tímum, og ættu
þess vegna að geta það enn, að eins þá er þeir hafa
fundið leiðina, sem nú er sem þeir viti af nærri sér,
en hafa eigi enn þá áttað sig fyllilega á. En eitt er
víst, að eitthvert fyrsta sporið, sem stigið mun á
þessari braut, verður i skáldriti að bera sarnan gamalt
og nýtt, gera upp reikningana [það hafði Hamsun gert
í Börn af Tiden og Segelfoss By] og fá þar jákvæða
útkomu, áður en byrjað verður á nýju dæmi.“
Þetta lætur í eyrum sem formálii fyrir nýju tímabili í
bókmentastarfsemi Hagalíns. En það má alveg eins
skoða það sem eftirmála við tímabil, þar sem hann
hafði kannske farið nokkuð fálmandi í áttina, en gat
nú að lokum markað stefnuna skýrt og greinilega. Að
bera saman gamalt og nýtt, það hafði hann gert í
Melakónginum sínum, er þá var nýskrifaður (febr.—apr.
1922, nóv.—jan. 1922—23). Og að fara í hvers manns
hús og hreysi, það hafði hann að vísu ekki komist
ýfir að gera, enn sem komið var, en hann hafði þó
fundið þar svið, sem hann þekti út og inn og hafði
reynst honum þeim mun auðugra, sem hann sótti
þangað oftar. Þetta voru heimahagarnir, Vestfirðir og
vestfirzkt sjómannalif.