Kirkjuritið - 01.12.1945, Page 62

348
Friðrik A. Friðriksson:
Nóv.-Des.
vitinn látinn sprengja púðurklefann og sjálfan sig í loft
upp? Eða gera stórþjóðirnar samning um meðferð atóm-
kraftarins, eiiis og um eiturgasið, svo að stríðslávarð-
arnir þurfi ekki að láta af sinni gömu íþrótt? Eða —
verður liann virkjaður, til vinnuléttis og efnasparnað-
ar öllu mannkyni, og honum þá jafnframt leyft að um-
bylta gjörsamlega ölln hagkerfi þess og menningar-
formum?
Ég get því miður ekki tekið að mér að svara þessum
spurningum.
En eina athugasemd langar mig til að gera, siðfræði-
legs eðlis, og þó aðeins i spurningarformi:
Er hugsanlegt að mannkynið fái varanlegan frið fvr-
ir það eitt, að það hræðist sín eigin illverk og ófarnað?
Væri eiginlegum tilgangi mannlífsins fullnægt með
friði, sem fengist án innri réttlætisþroska? Eða mætti
maður vera svo bjartsýnn að hugsa sér, að háttaskiptin
ein — þótt af lægri hvötum væru — gætu orðið að
hvataskiptum, líkt og virðist liafa gerzt, t. d. með Is-
lendingum, sem voru búnir að fá viðbjóð á mannvíg-
um og' styrjöldum — þótt víkingaættar væru — eftir að
þeir höfðu útilokazt frá slíku atferli öldum saman?
Vonlaust er það ekki. -— —
II.
Eitt er það, sem gera mætti ráð fyrir, að nú valdi tima-
mótum, en verður þó ekki talið til sjáanlegra atburða
né lieyranlegra tiðinda. Ég á við nýjan, almennan skiln-
ing á sambandi trúar og siðgæðis. Hér er um að ræða
eitt hið veigamesta úrlausnarefni mannvits og menn-
ingar.
Það er sannfæring kirkjunnar manna — annars væru
þeir ekki kirkjunnar menn —að samband trúar og sið-
gæðis svari til akurs og ræktunar, annarsvegar, en til
uppskeru, hinsvegar, og það því meir, sem mönnum vex
vit og samkvæmni i hugsun og hegðun. Þessi sannfær-