Kirkjuritið - 01.07.1947, Page 66

246
Benjamín Kristjánsson:
Júlí-Okt.
„hér upp í hefir hróðir Jón lofað oss framvegis að
styrkja heilaga kristni og klaustrið um skólahald. Því
setjum vér ofangreindan bróður Jón sacristanum yfir
kirkju og klaustur"1). Var það ein virðingarmesta stað-
an í klaustrinu fyrir utan príorstign.
Þó að sukksamt væri stundum í Möðruvallaklaustri,
virðist menntalíf hafa staðið þar í allmiklum blóma, ef
dæma má eftir bókaeign klaustursins 1461, þegar
klaustrið á 127 bækur og þar á meðal kennslubækur (l.
d. í grísku) og norrænubækur óvenju margar, sem
munkarnir liafa þýtl eða afritað. Margar af þessum
bókum eru beljarmikil rit, sem munkarnir bafa orðið
að afrita, og sýnir það að m. k. að þeir hafa ekki setið
auðum böndum2).
Af því yfirliti, sem bér befir verið gefið, virðist mega
ráða, að lang oftast bafi skólabald verið i klaustrunum
og þar liafi fleiri eða færri klerkar verið að námi. Þó
að heimildirnar séu stopular um þetta, þá ber þess að
gæta, að klaustraskjöl bafa mjög farið forgörðum,
brunið, fokið, týnzt í sjó, og sum verið eyðilögð í ofsa
siðaskiptanna3). Önnur hefir tímans tönn nagað. En
svo oft er þó getið um kennslu eða skólabald í ldaustr-
unum i Fornbréfasafni voru og öðrum heimildum, að
það verður nokkurnveginn ljóst, að langoftast hefir ver-
ið kennt, enda voru það þeir staðirnir, utan biskups-
stólanna, sem mestur var kostur lærdómsmanna, bækur,
efnahagur og aðstaða öll langbezt til þeirra hluta. Væri
og gersamleg'a óhugsandi, hvernig unnt befði verið að
gera alla þá presta og djákna bænabókarfæra, sem bér
bafa sungið tíðir í kaþólskum sið, ef ekki væri gert
ráð fyrir þessu. Að sjálfsögðu hefir það komið fyrir, að
B D.I. IX, 244—245.
2) D.I. V, 288—291.
3) Sbr. Um klausturbréf eftir Árna Magnússon, Blanda II,
45—47.