Kirkjuritið - 01.04.1977, Blaðsíða 74

bragð eins og frelsisguðfræðin, sé hin
mikla undantekning frá þeirri reglu
eins og síðar verður skýrt frá. Áherzla
hinnar afrísku guðfræði liggur meir á
aðlögunartilraunum að þeim menning-
ararfi, sem heimafyrir er, eða svo not-
uð séu orð úr undirbúningsskjölum
Lútherska heimssambandsins fyrir
allsherjarþing þess í Tansaníu í júní
n. k., þá er hin afríska guðfræði ,,til-
raun til að afríkanisera'1 hinn biblíu-
lega boðskap, þannig að afríkumenn
megi mæta Jesú Kristi í búningi afr-
ískrar menningar". Kemur þetta ekki
hvað sízt fram í messusiðum, tónlist
og lífsstíl hinna kristnu. Einkum eru
það hinar „sjálfstæðu kirkjur, sem hafa
haft frumkvæði að þessu. Með ,,sjálf-
stæðum kirkjum" er átt við þær kirkjur,
sem hafa rofið að mestu eða alveg
sambandið við hinar vesturlenzku
móðurkirkjur, vex þessari kirkjuhreyf-
ingu í Afríku mjög fiskur um hrygg.
Guðfræðingurinn John Mbiti (rektor
ráðstefnuseturs Heimsráðs kirkna í
Bossey, Sviss), hefur ritað fræðileg
verk um afrísk trúarbrögð og afríska
lífssýn með það fyrir augum, að heima-
guðfræðinni mætti takast að byggja
aðlögun sína og gjörvalla boðun og
starf á raunhæfri þekkingu hins menn-
ingarlega jarðvegs. Sem fyrr segir á
Afríka einnig sína pólitísku guðfræði,
sem nefnd hefur verið ,,svört guðfræði“
(black theology), er hana að finna
víða í hinum órólegu ríkjum Afríku,
ekki sízt í S.-Afríku-,,lýðveldinu“.
Reyndar er guðfræði þessi ekki afrísk
heldur bandarísk að uppruna enda þótt
tekizt hafi að aðlaga ýmsa helztu þætti
hennar að aðstæðum í Afríku. Svört
guðfræði hefur vaxið i skjóli mannrétt-
72
indabaráttu svertingja í Bandaríkjunum
og hlotið mótun sína og heiti í meðför-
um hins unga próíessors James H'
Cone frá New York. Verður hér stuðzt
við fyrirlestur og persónulegar viðræð-
ur undirritaðs við prófessor Cone. Hann
er sjálfur svartur á hörund sem vænta
mátti og hefur guðfræði hans mótazt
af uppeldi hans og reynslu, siðar póli'
tískri þátttöku hans meðal svertingj'
anna. Er auðvelt að sjá, hversu hin
altæka og djúpa trúarvitund og of*
örvæntingarfulla mannréttindabarátta
fer sem rauður þráður um alla guð'
fræði hans.
„Guðfræði er tal um Guð“ segir
hann, en bætir við „kristin guðfræð1
er tal um frelsandi athöfn Guðs 1
heiminum vegna hinna kúguðu oð
undirokuðu“. Þetta telur hann ver0
grundvallaratriði kristinnar guðfræðn
Guðfræði kann að vera heimspekileð
eða biblíuleg, en hafi hún ekki þessa
grundvallarviðmiðun, að Guð sé sS'
sem frelsar hinn kúgaða úr raunverU'
legri neyð, þá er sú guðfræði ekk1
kristin. Guðfræðin er biblíuleg, segir
hann, en það merkir, að hún byggir a
þeim skilningi, að Biblían sé ,,fyrst
og fremst saga ísraels, sem trúði Þvl’
að Jahve væri með í sögunni". Þa®
var hann sem leiddi þjóðina út
þrælahúsinu í Egyptalandi, og síðar
úr þjáningunni í Babylon. „FrelsU11
Guðs birtist í því, að hann frelsar
þræla úr félags- og efnahagslegrt^
þrældómi". í Nýja testamentinu e<
þessi hugsun útvíkkuð, þar sem freis'
un Guðs nær ekki eingöngu til ísrae15
heldur til alls heimsins (að vísu var
þessi hugsun komin fram hjá DevterO'
Jesaja). „Kross Jesú er ekkert ann3