Eimreiðin - 01.10.1937, Page 111

EIMIIEIÐIN
1)IE LAUTE DES MODERNEN ISLANDISCHEN, von Ilruno Kresz.
Lisfíliií filr Lautforschung an der Universitát Berlin. — Berlin 1937. (I).
esterniann). — Bók ]>essi fjallar um hljóðfræði íslenzkrar tungu nú á
°guni 0g er mikið verk (182 bls.) og merkilegt. Höf. hefur samvizkusaru-
Sa notað bókmentir ])ær, sem til eru um íslenzlta hljóðfræði, en ]>ó hvar-
'etna Prófað staðhæfingar annara með eigin atliugun, enda hefur hann
aDð tvö undanfarin ár í Reykjavík og lagt hið mesta kapp á rannsóknir
Um hljóðfræði íslenzkunnar. Árangurinn er ]>essi bók, — og liann er glæsi-
t>ur. Þar með segi ég ekki, að ég sé höf. sammála í hvérju atriði, enda
hCt/r menn greint á um hljóðfræði og meira að segja haft báðir rétt
-Hi' sér, ]>ví að allir hera ekki eins fram, ]>ótt á sama málssvæði sé,
’S tekur ]>á e. t. v. þessi hljóðfræðingur einn framburðarmátann, og
”n teLur annan. — Ýmsir hafa að vísu áður unnið mikið verk í is-
Óf ZkPI h,j'óðfrieði> °2 ma ,)ar f' feiJa Linar ágætu ritgerðir Jóns
e*gssonar (framan við orðabók Sigfúsar Blöndals) og Stefáns Einars-
s°nar, en þessi bók er yfirgripsmeiri, enda auðveldara um vik að byggja
ofan á verk annara.
/ firleitt hef ég fátt eitt við bókina að athuga. Það er ekki svo að
' Ja, að ]>ar sé leyst úr öllum vandamálum íslenzkrar hljóðfræði,
‘nda er ])ess engin von, og um margt geta eðlilega verið skiftar skoðanir,
n hof- er svo hófsamur og athugull, að varla getur hjá ]>ví farið, að hann
j1 1 J’firleitt hið rétta. En nú vil ég koma með örfáar athugasemdir. Fyrst
*r Prentvillur: BIs. 30, 1. 8 a. o. er ísl. orðið lagni útlagt á ]>ýzku
j e*chicMlichkeit, en á auðvitað að vera Geschicklichkeit, — og á bls. 163,
8 a. o. vantar lykkjuna undir e-ið í fyrstu orðum línanna, til ]>ess
tákna opið e. En nú skal ég víkja að efninu.
Skýring höf. á endingunni -ustum (fyrir -umst), í 1. persónu fleir-
^ u i miðmynd sagna, hygg ég, að sé ekki likleg, — að m á undan -st
'afi verið erfitt i framhurði o. s. frv. (hls. 74.) Ég lield aftur á móti,
-umst liafi fyrst orðið -unst, sem finst í miðalda-rithætti (m til-
. ".St s'i °B verður n), en síðan -ust (brottfall n-s), sem einnig finst
j Ilth*tti, 0g loks hafi þar við verið bætt -um til samræmis við -um í
Pei. flt. i gjörmynd (t. d. komum — komust-um). Þessi skýring hefur