Eimreiðin - 01.07.1940, Page 23

eimreiðin
ANDVÖKUR HINAR NÝJU
223
jónsson. Ef til vill hefði hann risið i svipaðri hæð og Bólu-
Hjálmar. Hann hefði einnig getað lokað sig úti frá mann-
heimum, eins og Sigurður trölli, og tekið sér þar vígstöðu,
sem engum var stætt. Vér hefðum ekki eignast Andvökur,
en þjóðsaga um Stephan látinn hefði orðið einhverju skáldi
að yrkisefni.
En setjum nú svo, að hann hefði orðið Indriða Einarssyni
samferða í skóla, lifað þar við venjulegt harðrétti fátækra
sveina á þeim tíma, en lokið námi með yfirburðum, eins og
hann hafði gáfur til. En hvað átti hann þá að gera? Tæplega
gat hann orðið prestur og því síður yfirvald. Ég get ekki
hugsað mér að Stephan gæti dæmt auðnuleysingja til refs-
ingar. Hann hefði fengið einhver skrifarastörf. En hvernig
hefði það átt við hann?
Mína heimta hagi um:
heldur tjón á sjónum,
en undir farfa og fægingum
fúna inn’ á lónum.
(Andvökur I, 306.)
Hann hefði þá með einhverjum ráðum og tilstyrk góðra
manna komist til Kaupmannahafnar og lagt stund á is-
lenzka sagnfræði. En hefði hann þá ekki „morrað mest
við það að marka og draga í land“, eins og dr. Jón Þor-
kelsson, og skáldskapurinn setið á hakanum? — Þá skul-
uni vér hugsa oss það, sem glæsilegast hefði verið: Stefán
Éuðniundsson hefði komið heim frá Kaupmannahafnar-
háskóla, hefði drukkið sig fullan af anda Georgs Brandesar
°g ætlað að verða stórskáld á íslandi. Hann hefði vantað
Ufýkstu formsnilli Þorsteins Erlingssonar, en verið samskonar
hardagamaður og hann, dálítið þyngri á bárunni og kaldrifj-
aðri í ádeilunum. Hvernig hefðum vér þá tekið á móti honum?
Ég ætla ekki að spá í þær eyður. En vér skulum líta yfir efnið
1 Andvökum og lofa guð fyrir að Stephan réð sjálfur húsa-
shipan sinni. Ég vil því hiklaust taka undir það, sem Sigurður
Nordal segir í niðurlagi ritgerðar sinnar: „Hann varð hamingju-
uiaður á því að vaka, vinna og vaxa.“
hað er birta mikillar lífshamingju og fagnaðar yfir kvæð-
inu Vorönn, sem Stephan yrkir hálfsjötugur: