Eimreiðin - 01.07.1940, Page 43

eimheiðin
UM ORÐ
243
bresta undan ofurþunga vatnsins, sem þrýsti á að utanverðu,
maður, sem breiddi móinn til þerris og sá hann síðar meir
brenna í stónni, hann leggur auðvitað dýpri merkingu i orðið
mór en þeir, sem vita það eitt, að mór er eldsneyti.
A íslenzku höfum við til orðið egg. Það er gott orð. A er-
lendum tungum er það meðal annars Æg, Eier og egg. Alt eru
þetta skyld orð, en mér finst þau mest minna mig á skurnið
utan um sjálft eggið. Á Esperanto heitir það ovo, og er senni-
tega eitt af samræmustu orðum í Esperanto. Maður skilur
orðið svo að segja án skýringar, það er sporbaugslagað eins
°g hluturinn, framburðurinn veldur engum erfiðleikum, hvorki
1 byrjun eða endi, aðeins mið- samhljóðinn (og sá eini) veitir
orlítið viðnám í framburðinum, það er gildasti hluti eggsins.
Eggið minnir á eilífðina, það er gamalt eins og lífið og nýtt
eins og nýjasta farartæki. Smátt og smátt uppgötva mennirnir
þið því nær guðlega form eggsins, og ef maður aðeins horfði
n°gu lengi á lögun eggsins, yrði mannkynið vissulega betra og
Eamingjusamara. Þar er hið hæfa form, en — þó svolítið
brugðið út af því, vegna þrjózku efnisins.
Þetta gefur tilefni til að hugsa um dropann, þessa fljótandi
sniæð, sem hefur lögun eggsins, en er þó ekki eins þrjózkt
Vegna efnisins. Dropinn er fullkomnun egglagsins, hann hef-
Ur til að bera þá fullkomnu eiginleika, sem eggið gat ekki al-
Veg uppfylt. Að egglagið sé hæfasta lögun vatnsins, þegar það
fellur gegnum loft, það sannar dropinn, regnið kemst aðeins
þ jarðar i dropaliki. Vatn fellur ekki sem vatnsheild, heldur
Sem dropasafn, og jafnvel aðeins ein stærð er nothæf fyrir
^ökvann til að kljúfa loftið. Ef vökvinn er of yfirgripsmikill
1 þyrjun fallsins, tvístrast hann. Ef einhver önnur lögun væri
þeppilegri til að kljúfa loftið, mundi dropinn vafalaust fá á
Slg þá lögun. Vökvi er mjúkt efni og tekur auðveldlega breyt-
lngum. En það að kljúfa loftið gefur dropanum einmitt þetta
Snið. Hin rökrétta niðurstaða er því þessi: fallhraðinn gefur
v°kvanum dropalag, og sem dropi fellur vökvinn fljótast. Auð-
'úað er fossinn, sem er hrapandi vatn, ekki dropar heldur
eild, en ef hann félli nógu hátt yrði hann þó að lokum ein-
iúmir dropar.