Uppeldi og menntun - 01.01.2002, Blaðsíða 97

SIF EINARSDOTTIR OG JOHANNA EINARSDOTTIR
lagður er til grundvallar í umræðu um eldri og yngri háskólanemendur á sér ekki
fullkomna samsvörun í íslenskum raunveruleika. Sá meginmunur er á íslenska
menntakerfinu og hinu bandaríska að hér á landi er litið á fjögurra ára stúdentspróf
eftir skólaskyldu sem nauðsynlegan undirbúning fyrir háskólanám. Jafnframt geta
nemendur sem ekki hafa lokið stúdentsprófi en eru taldir búa yfir jafngildum þroska
og þekkingu fengið inngöngu í háskóla. í rannsókn okkar reyndist fyrri menntun
vera sá þáttur sem mest áhrif hafði á gengi nema í náminu. Munur var á heildarmeð-
aleinkunn stúdenta og nemenda sem ekki höfðu lokið stúdentsprófi og einnig stóðu
stúdentar sig betur í fleiri námskeiðum.
Þegar niðurstöður í einstökum námskeiðum eru skoðaðar nánar kemur ekki á
óvart að stúdentar standi sig betur í námskeiðum sem reyna á þætti sem lögð er
áhersla á í framhaldsskólum, svo sem íslenskt mál, ritun og erlend tungumál. Meðal-
einkunn stúdenta í námskeiði er fjallar um vinnubrögð í háskólanámi er hærri en
þeirra sem ekki hafa lokið stúdentsprófi, en ætla má að nemendur sem gengið hafa
gegnum framhaldsskóla hafi hlotið markvissari þjálfun og kennslu í meðferð íslensks
máls og ritgerðasmíð. Einnig lækkar einkunnin í námskeiðinu með hækkandi starfs-
aldri það kemur fram aðallega hjá þeim sem hafa lokið stúdentsprófi en líklegt er að
þeir sem hafa verið lengi á vinnumarkaði hafi minni undirbúning á þessu sviði. í
námskeiði um þróunarsálfræði eru einkunnir stúdenta einnig hærri, en þar er nem-
endum ætlað að lesa fræðilegan texta á erlendu tungumáli og er því líklegt að stúd-
entum nýtist þar tungumálanám framhaldsskólans. Athyglisvert er að eldri nemar
með stúdentspróf og mesta starfsreynslu sýna bestan árangur allra nemenda í leik-
skólakennaranámi. Þetta sýnir að nemendur njóta góðs af framhaldsskólamenntun-
inni og reynslu af störfum í leikskólum.
Takmarkanir þessarar rannsóknar eru þær að einungis var unnið úr þeim gögnum
sem til voru í skólanum og aflað var við inntöku nemenda, aðrar mikilvægar upplýs-
ingar um bakgrunn nemenda gætu e.t.v. varpað skýrara ljósi á námsgengi þeirra. í
rannsókn Guðmundar B. Arnkelssonar og Friðriks H. Jónssonar (1992) reyndist aðal-
einkunn á stúdentsprófi skýra 18% af dreifingu einkunna í háskólanámi. Aðalein-
kunn á stúdentsprófi gagnast einungis við forspá á gengi nemenda sem teknir eru inn
með stúdentspróf en ekki þeirra sem metnir eru inn á öðrum forsendum og hefur því
takmarkað gildi þegar ákvarða á inntöku í liópi umsækjenda þar sem stór hluti lief-
ur ekki lokið stúdentsprófi. Aftur á móti vakna spurningar hvort að árangur á grunn-
skólaprófi (eða sambærilegu námi) hafi forspárgildi um gengi nemenda í háskóla-
námi þegar ekki liggja fyrir upplýsingar um stúdentsprófið.
Einungis voru skoðuð þau námskeið sem í var gefin einkunn á kvarðanum 0-10
og voru þau námskeið öll bókleg. List- og verkgreinar eru ekki kenndar á fyrsta
námsári og einkunnir eru ekki gefnar fyrir vettvangsnám. Erlendar rannsóknir benda
til þess að styrkur eldri og yngri háskólanema liggi á mismunandi sviðum og að þeir
takist á við námið á ólíkan hátt (Gonzalez-Rodriguez og Sjostrom, 1998). Ef styrkur
eldri nemenda liggur í hagnýtum þáttum hefðu niðurstöður hugsanlega gefið aðra
mynd ef listgreinar og æfingakennslan hefðu verið teknar með. Hugsanlegt er að
eldri leikskólakennaranemar sýni betri árangur í list- og verkgreinum samanber
rannsókn Gonzales-Rodriguez og Sjostrom (1998) en það er nokkuð sem mikilvægt
95