Uppeldi og menntun - 01.01.2002, Blaðsíða 207

BÖRKUR HANSEN, ÓLAFUR H. JÓHANNSSON OG STEINUNN H. LÁRUSDÓTTIR
Við yfirfærsluna hefur orðið sú breyting á stöðu íslenskra skólastjóra sem er þeim
ekki að skapi. Engum vafa er undirorpið að sterk fagleg forysta skólastjóra vegur
þungt í gæðum skólastarfs. Því er sú spurning áleitin hvort skólastjórar geti ekki
skipað málum þannig að sá ávinningur sem þeir telja að hafi orðið með lögunum frá
1995 verði enn þá meiri og langærri ef þeir geta einbeitt sér að þeim verkefnum sem
þeir telja að mestu varði sem eru, eins og áður kom fram, námskrár- og skipulags-
vinna ásamt endurnýjun í starfi.
NIÐURLAG
Niðurstöður þessarar könnunar sýna að meirihluti skólastjóra er þeirrar skoðunar að
grunnskólalögin frá 1995 hafi haft jákvæð áhrif á skólastarf. Þeir telja að svigrúm
þeirra til að móta skólastarf í samræmi við stefnu hvers skóla og staðbundnar að-
stæður hafi aukist. En einnig er Ijóst að þeir telja sig í mun minna mæli en áður geta
forgangsraðað viðfangsefnum eins og þeir helst kjósa. Svo virðist sem þættir tengdir
forystu víki fyrir daglegri umsýslu sem er því þvert á áherslur laganna um aukið fag-
legt hlutverk skólastjóra og í samræmi við niðurstöður lngólfs Ásgeirs Jóhannesson-
ar, Gunnars E. Finnbogasonar og Guðrúnar Geirsdóttur (2000).
Áhugavert væri að kanna nánar hvernig skólastjórar þróa hlutverk sitt og áhersl-
ur við þessi breyttu skilyrði. Hversu mikið færast þeir t.d. frá því að vera faglegir
leiðtogar yfir í að vera daglegir framkvæmdastjórar með fjárhagslega umsýslu og á-
byrgð sem meginverkefni? Einnig má spyrja um kosti og galla þessarar þróunar varð-
andi hlutverk þeirra? Er ef til vill heppilegra að ráða fjármálastjóra eða rekstrarstjóra
að grunnskólunum og efla enn frekar hlutverk skólastjóranna sem kennslufræðilegra
leiðtoga? Vegna þeirra umfangsmiklu kerfisbreytinga sem voru gerðar á grunnskól-
um landsins með grunnskólalögunum 1995 vakna ýmsar spurningar af þessum toga.
Svör við þeim verða ekki fengin írema með frekari rannsóknum.
í rannsókn þeirri sem lögð hefur verið til grundvallar í þessri grein var einungis
spurt um sjónarmið skólastjóranna. 1 kjölfarið hljóta að vakna spurningar um í hve
ríkum mæli þessar breytingar hafi skilað sér til nemenda. Því væri mikill akkur í að
vita hvort kennarar, foreldrar og aðrir hagsmunaaðilar séu sama sinnis og skólastjór-
ar um áhrifin. Mikilvægt er að fá svör við þeirri spurningu til að geta betur rnetið
heildaráhrifin af tilfærslu grunnskólans til sveitarfélaga. Væri verðugt rannsóknar-
verkefni að grafast fyrir um það.
Heimildir
Börkur Hansen, Ólafur H. Jóhannsson og Steinunn Helga Lárusdóttir. 1994. Rnnnsókn
n störfum skólastjórn ígrunnskólum. Reykjavík. [Höfundar.]
Hilmar Hilmarsson. 2001. Völd skólanefnda. Athugun á stnrfssviði og áhrifavaldi skóla-
nefnda í kjölfnr yfirtöku sveitarfe'laga á rekstri grunnskóla. Kennaraháskóli íslands.
[Ópr. M.Ed.-ritgerð.]

205