Uppeldi og menntun - 01.01.2002, Blaðsíða 139

KATRÍN FRIÐRIKSDÓTTIR OG SIGRÚN AÐALBJARNARDÓTTIR
Kennarinn þarf því, að mati Önnu, að vinna með sjálfan sig og breyta viðmóti sínu,
til að geta stutt við bakið á nemendum. Þessa vinnu telur hún ekki hvað síst mikil-
væga þegar nemendur höfða ekki til viðkomandi kennara eða einhverra hluta vegna
skera sig úr. Hún segir:
Maður þarf að eiga svo mikið við sjálfan sig. Stýra sjálfum sér inn á
ákveðna braut í staðinn fyrir að útiloka barnið og láta það fara í taug-
arnar á sér. Barnið á sér ekki viðreisnar von, held ég, ef kennarinn læt-
ur það fara í taugarnar á sér.
Anna telur mjög mikilvægt að kennarar séu jákvæðir í garð nemenda og umgangist
þá af virðingu. Að öðrum kosti telur hún þá ekki geta ræktað hið jákvæða í fari ein-
stakra nemenda og byggt upp sjálfsmynd þeirra. Hún segir: „Það þarf umfram allt að
virða þau sem manneskjur, ræða við þau eins og jafningja eins og hægt er og meta þau eins
og þau eru.... Þannig að þau eflist ogfinnist þau einhvers virði ílífinu." Nærgætni í sam-
skiptum við nemendur og aðstandendur þeirra er Önnu einnig ofarlega í huga.
Anna telur fjölbreytni í kennsluháttum mikilvæga vilji kennari ná settum mark-
miðum, ekki hvað síst í ljósi þess hve nemendur eru ólíkir og þarfir þeirra og geta
mismunandi. Hún telur mjög mikilvægt fyrir sjálfsmynd hvers og eins að hann vinni
verkefni með hliðsjón af áhuga og getu. Auk þess finnst henni brýnt að viðfangsefn-
in reyni á samskiptahæfni nemenda.
Ljóst er að Anna ígrundar framfarir sínar í kennsluháttum bæði í samhengi við
þau markmið sem hún setur sér og eins í tengslum við framfarir nemenda. Það vek-
ur athygli að hún flokkar þær leiðir sem hún vill fara í tvennt með mjög skýrum
hætti. Annars vegar er um að ræða leiðir í bekkjarstarfi með nemendum og hins veg-
ar leiðir sem kennari þarf að fara í sinni innri vinnu. Kennarinn þarf að hennar mati
alltaf að vera að vinna með sig og sín sjónarhorn á skólastarfið og nemendur. ígrund-
un kennara er því afar mikilvæg í hennar huga, svo mikilvæg að hún er leið að mark-
miðum; án hennar verður markmiðum skólastarfs ekki náð.
Anna veltir fyrir sér aðstæðum nemenda og leggur áherslu á að hverju barni séu
sköpuð skilyrði tii að efla sjálfsmynd sína, sjálfsvirðingu og samskiptahæfni. Hug-
myndir Önnu falla því vel að því sem fellur undir sjónarhorn þrjú um kennsluhætti
í líkaninu um uppeldissýn (sjá 1. töflu).
Hverjar eru kennsluaðferðir Onnu í bekkjarstarfi og kennslustíll?
Hverjar eru kennsluaðferðir Onnu?
Kennsluaðferðir Önnu og samkennara hennar eru fjölbreytilegar. Nemendur vinna
ýmist sem ein heild, í smærri hópum eða einstaklingslega. Þegar nemendur eru
konmir í sjálfstæða vinnu er Anna ekki mjög áberandi í kennslustofunni. Nemendur
koma gjarnan til hennar og sýna henni þau verkefni sem þeir hafa unnið. Anna hrós-
ar þeim óspart og kemur með athugasemdir þar sem við á.
Frjálsræði nemenda er talsvert og er erfitt fyrir utanaðkomandi að átta sig á hvar
mörkin liggja. Þó er ljóst að nemendur þekkja þessi mörk. Þeir umgangast hver ann-
L
137