Tímarit lögfræðinga - 01.07.1953, Síða 15

Málskot til ceöra stjórnvalds.
141
skattyfirvalda eða dómstóla (24. gr. kosn.l.) en aðrir að-
ilar geta ekki gengið í það mál á því stigi.1)
En hverjar reglur gilda þá almennt um aðild að stjórn-
legri kæru? Það er ljóst, að kæruréttinum má ekki marka
of þröngan bás. Þá næði þetta réttaratriði ekki tilgangi
sínum. Þegar enga sérstaka leiðbeiningu er að finna í
lögum um það, hverjir geti átt aðild að stjórnlegri kæru,
verður að telja, að hver sá, er hefur einstaklegra — hvort
heldur er hugrænna eða fjárhagslegra — hagsmuna að
gæta í sambandi við stjórnvalds ákvörðun, geti kært hana.
Þessi regla virðist einmitt höfð í huga í ýmsum lagaboðum
um kæru. 1 54. gr. 1. 29/1947 segir t. d.: ,,Aðili, er ráð-
stöfun barnaverndarnefndar varðar hagsmuni hans, getur
borið málið undir barnaverndarráð, og er því skylt að taka
máiið til skjótrar meðferðar og úrlausnar." 1 1. 123/1940,
§ 2, segir: „Nú þykir einhverjum rétti sínum hallað, og
getur hann þá skotið“ o. s. frv. Fleiri dæmi slík mætti
tína til. Af hæstaréttardómum, sem snerta þetta efni, má
benda á hrd. í b. XX bls. 74 og hrd. í b. XXII bls. 20. I
báðum þeim tilvikum var að vísu um að ræða aðild til höfð-
unar dómsmáls, en í fyrra tilvikinu hefði aðili sjálfsagt
fyrst getað leitað réttar síns með stjórnlegri kæru, ef hann
hefði kosið þá leið. Síðari dómurinn sýnir ótvírætt þá
stefnu hjá hæstarétti, að ekki beri að setja sakaraðild
þröngar skorður.
Af framangreindum hugleiðingum leiðir, að telja verður,
að svipaðar reglur gildi hér um kæruaðild og málshöfð-
unarrétt. Sá, sem mál getur höfðað fyrir dómstólum, gæti
því einnig — ef til þess væri heimild og að fullnægðum
öðrum skilyrðum — skotið því sakarefni til æðra stjórn-
valds.
Þótt ákvörðun stjórnvalds sé úr gildi felld eða henni
breytt af æðri stjórnsýsluhafa, þá mundi það stjórnvald,
sem að ákvörðun hefur staðið, tæplega geta skotið henni til
i) Eins og áður sogir, veröur mál, samkv. 24. gr., aðeins borið undir
dómslóla, en ekki skotið til æðri stjórnarvalda. Sbr. hér Ilrd. VI,
bls. 629.