Tímarit lögfræðinga - 01.06.1961, Blaðsíða 76

ríki að fullnægja dómnum, en ábending hennar mundi
reynast drjúg á metunum, enda hefur hún samkvæml 8.
gr. stofnskrár Evrópuráðsins vald til að svipta þátttöku-
ríki setu í þvi.
Hafa verður í liuga, að stofnun Mannréttindadómstóls-
ins er árangur málamiðlunar. Sum þátttökuriki Evrópu-
ráðsins, en þau voru 15, sem kunnugt er, voru algjörlega
andvig, að slík stofnun yrði sett á laggirnar. Einungis
tíu aðildarríki sáttmálans hafa viðurkennt málskot ein-
staldings (the right to individual petition) til nefndar-
innar, og átta riki lýst sig bundin við lögsögu dómstóls-
ins. Stærstu þátttökuríki Evrópuráðsins eru Bretland,
Frakkland, Italía og Vestur-Þýzkaland. Aðeins hið síðast
nefnda hefur gengið að þessu hvoru tveggja, hin hvorugu,
og jafnvel Frakkland hefur ekki enn staðfest sáttmálann.
Smárikin hafa hér, eins og oft áður, tekið forustuna.
1 septemhermánuði s.l. hættist Kýpur í tölu þátttökuríkj-
anna og var dómari þá kosinn. Dómarar eru þvi nú 16.
Valdsvið dómstólsins nær eingöngu til skýringa á sátt-
málanum i samhandi við mál, sem lögð hafa verið fyrir
hann. Hann getur ekki látið i té leiðbeiningarálit sitt
eða ráðgefandi álitsgerðir (advisory opinions). Eru nú
uppi raddir um að víkka valdsvið dómstólsins. Mörg vafa-
atriði sáttmálans eru þess eðlis, að ekki verður veitt
úrlausn um þau i dómsmáli, en hreytingar á sáttmálan-
um hverju sinni þungar í vöfum. Hins vegar er túlkun
þeirra oft mjög aðkallandi. Mælir margt með því að
veita dómstólnum vald til að gefa bindandi (authorita-
tive) álit um þessi efni að beiðni ýmissa stofnana Evrópu-
ráðsins, t. d. ráðherranefndarinnar og ráðgjafarþingsins
eða aðalritara Evrópuráðsins. Þá hefur einnig komið
til orða að veita dómstólnum vald til þess að túlka aðra
samninga, sem gerðir hafa verið á vegum Evrópuráðsins.
III.
Það kom í minn hlut að eiga sæti i sjö manna deild-
122
Tímarit lögfræðinya