Tímarit lögfræðinga - 01.06.1972, Síða 13

Ef litið er á allar þær reglur um örorkumöt í slysa-
tryggingu, sem hafa komið fram á Norðurlöndum, gengur
þar eins og rauður þráður í gegn, að reynt er að setja
fram töflur um örorkumatið. Menn eru ekki sammála
um, hvar töflur um örorkumat hafi fyrst verið samdar,
en það er mjög líklegt, að þær hafi fyrst verið samdar i
Austurríki eða Þýzkalandi á árnnum 1880 til 1890. Er talið,
a. m. k. af sumum, að til grundvallar þeim hafi verið
lagðar athuganir á því, hvernig verkamönnum, þá fyrst
og fremst námamönnum, sem höfðu misst fingur eða limi,
gekk að vinna fyrir sér. Upphaflega hafi því töflurnar
verið hugsaðar til að mæla þann raunverulega missi á
starfsgetu, sem sá slasaði varð fyrir.
Hins vegar er enginn vafi á því, að síðar gleymdist þessi
upphaflegi tilgangur taflanna, ef hann hefur þá verið raun-
verulegur. Matstöflur eru nú undantekningarlaust skoð-
aðar sem læknisfræðilegar matstöflur, þ. e. a. s. mat á
missi slasaða frá læknisfræðilegu sjónarmiði. Þetta kemur
mjög glöggt fram t. d. í örorkumatstöflum brezkum, þar
sem mjög er undirstrikað, að örorkumatið sé til að bæta
mönnum missinn sem slíkan og þá lífsánægju, sem þeir
fara á mis við vegna þessa missis.
Hér er raunverulega komið að kjarna málsins: Hvert
á að vera markmið örorkumatsins? Á að meta starfsgetu
viðkomanda og hæfileika hans til tekjuöflunar fyrir og
eftir slysið eða er það fyrst og fremst markmiðið að áætla
og leggja til grundvallar læknisfræðilega þekkingu, hvað
missir líkamshluta, hæfileika eða annars er mikils virði?
Eins og áður sagði er sums staðar sú skoðun ríkjandi,
að við örorkumöt vegna slysa eigi alls ekki að taka tillit
til vinnugetu, lieldur cingöngu að meta í þeim tilgangi að
bæta þann líkamlega eða andlega missi, sem maðurinn hafi
orðið fyrir. Þannig er þetta litfært mjög ítarlega hjá Bret-
um. Þeir hæta eltki missi annars nýra vegna slyss, ef hitt
nýrað er lieilbrigt, á þcirri forsendu, að maður hafi enga
hugmynd um, hvort Iiann er með eitt nýra eða tvö, ef
Tímarit lönfræðiiu/a
47