Tímarit lögfræðinga - 01.06.1972, Side 20

að skerðast að marki eða nokkuð, þótt veruleg örorka
komi til. Slik þjóðfélagsaðstaða er þó undantekning þess,
sem kalla verður hina almennu reglu í þessu efni.
Þegar slys verður, sem hefur í för með sér örorku,
kemur iðulega sú spurning til álita, hvort einhverjum
verði gerð fjárhagsleg áhyrgð á tjóni slasaða. Á slík álita-
efni reynh' hvað oftast, þegar um er að tefla slys í starfi
eða slys af völdum samgöngutækja og þá fyrst og fremst
bifreiða. Álitaefnið er þá venjulega tviþætt; annars vegar
ábyrgðin, en liins vegar fjárhæð tjónsins. Hvort sem slik
mál eru útkljáð með samkomulagi utan réttar eða stefnt
til dómstóla, er óhjákvæmilegt, að fram fari veruleg gagna-
öflun. Sú gagnaöflun er með mjög hefðbundnum hætti
og fullkonmari nú en áður tíðkaðist. Reynt er eftir föng-
um að leiða í ljós atvik að slysi og orsakir þess, aflað er
allra fáanlegra læknisvottorða. Að þeim fengnum og þegar
fært þykir að sjá fyrir með nokkurri vissu endanlegar af-
leiðingar meiðslanna, er örorka metin, og á grundvelli
þess mats og lialdbærra upplýsinga um tekjuöflun tjón-
þola næstliðin ár fyrir slys er tryggingafræðingur fenginn
til að framkvæma útreikninga á ætluðu örorkutjóni.
Fullyrða má, að einungis litill hluti af þeim örorkumöt-
um vegna slysatjóna, sem framkvæmd eru, komi til kasta
dómstóla. I mjög mörgum tilvikum vofir greiðsluskylda
yfir vátryggingarfélögum, þegar um slysatjón er að ræða,
og eru fjölmörg tjón gerð upp á þeim vettvangi. Iðulega
er mikill ágreiningur um örorkumötin. Þeim, sem til
ábyrgðar eru sóttir, sýnast þau oft órauniiæfari en efni
standa til. Eigi vátryggingafélag í hlut, er leitað fulltingis
trúnaðarlæknis þess, en til beggja vona vill bregða um
undirtektir af hálfu tjónþola. Að því lirræði slepptu verður
að treysta á samkomulagsvilja og sanngirni aðilja, en að
því fullreyndu án árangurs verður lokaúrræðið að skjóta
málinu til dómstóla.
Þegar til kasta dómstóla kemur, er það úrræði tiltækt
að leita álits Læknaráðs, sem er þá eins konar áfrýjunar-
54
Tímarit lögfræðinga