Tímarit lögfræðinga - 01.06.1972, Page 50

velli en efni standa til getur orðið um misnotkun að
ræða.28)
Um 3. Greinin ber með sér, að nefndin vísar máli frá,
ef ekki hefur verið leitað til æðsta úrskurðaraðila er
um slíkt mál getur fjallað í heimalandinu. Getur þar
verið um að ræða dómstól, stjórnsýsluaðila jafnvel gerðar-
dóm.29) Almennt má segja að sú krafa sé gerð til að-
ildarríkis að þegnum þess sé að lögum opin leið til
að leita til aðila, sem megi og geti veitt hagsmunum
þeim, sem taldir eru skertir raunhæfa vernd, enda sé
því haldið fram að ríkið, sem hlut á að máli, beri ábyrgð
á misferlinu.30) Hér á landi mundi t.d. þurfa hæstarétt-
ardóm, enda sé mál áfrýjanlegt, úrskurðar ríkisskatta-
nefndar tryggingarráðs, ráðherra o. s. frv.
Sérstaklega ber að bafa í huga og leggja rika áherzlu
á, að hlutverk nefndarinnr er ekki að starfa sem neinn
hæstiréttur.30) Hún getur okki breytt réttargerðum eða
stjórnvaldsráðstöfunum, sem hún fær til meðferðar, né
heldur átalið mat né skýringar á réttarreglum aðildar-
ríkis.30) Hlutvcrk nefndarinnar er það eitt að láta uppi
álit, um það, hvort brotið hafi verið gegn ákvæðum sátt-
málans.
V.
Þá ber þess og að geta, að aðildarríkjunum er heim-
ilt að vikja frá ákvæðum sáttmálans, þegar um sérstakt
ástand er að ræða. Slik ákvæði eru mörg. Dæmi um
ákvæði er víkja má til hliðar eru í 2., 4., 8., 9., 10. og
11. gr. Víðtækusl undantekning er 15. gr. Hún er á þessa
leið:
„Á tímum styrjaldar eða annars almenns neyðarástands,
sem ógnar lífi þjóðarinnar, getur hver samningsaðili gert
ráðstafanir, sem fara i bága við skyldur hans samkvæmt
samningi þessum, að svo miklu leyti sem bráðnauðsyn-
legt er vegna hættuástandsins, enda séu slíkar ráðstaf-
anir eigi ósamrýmanlegar öðrum skyldum hans að þjóða-
rétti.
84
Tímarit lögfræðinga