Tímarit lögfræðinga - 01.07.1973, Side 40

til leiðbeiningar. Enn fremur að ríkisskattstjóri geti af sjálfsdáðum
rannsakað hvert það atriði, sem varði framkvæmd laganna. Þá er
enn boðið, að við embætti ríkisskattstjóra skuli starfa rannsókna-
deild, sem hafi með höndum rannsóknir samkvæmt lögunum .. .“
Þá er í forsendunum tekið upp ákvæði 4. mgr. 42. gr., en síðan segir:
„Eigi verður annað séð en að ríkisskattstjóri og ríkisskattanefnd
hafi fullnægt framangreindum ákvæðum 42. gr. laganna, er ákvörðun
skattstjóra Vestfjarðaumdæmis var breytt og stefnda gert að greiða
tekjuskatt að nýju fyrir áðurgreind skattár. Ákvæði 2. mgr. 38. gr.
1. nr. 55/1964, sbr. samsvarandi ákvæði í 1. nr. 90/1965, verður að
skýra með hliðsjón af þeirri heimild, sem ríkisskattstjóri og rJkis-
skattanefnd hefur til að breyta ályktunum skattstjóra samkvæmt
áður tilvitnaðri 4. mgr. 42. gr. laganna. Verður ekki talið, að nefnd
2. mgr. 38. gr. takmarki þessa heimild á neinn hátt.“
Við breytingu þá, sem gei’ð var á 42. gr. með 1. nr. 7/1972, getur
orðið álitamál, hvenær ríkisskattstjóri geti breytt ályktun skatt-
stjóra af sjálfsdáðum skv. heimild í 4. mgr. 42. gr. og hvenær hann
þurfi að skjóta ályktun skattstjóra til ríkisskattanefndar. Ákvæði
2. mgr. 41. gr. um kærufrest ríkisskattstjóra væri þarflaust, ef hann
gæti ætíð breytt ályktun skattstjóra af sjálfsdáðum. Ákvæðið hlýtur
að þurfa að skilja á þann veg, að ríkisskattstjóri geti ekki breytt
ályktun skattstjóra, ef hún byggist á úrskurði skattstjóra um kæru,
sbr. reyndar orðalag 2. mgr. 41. gr., sbr. 15. gr. 1. nr. 7/1972. Ef
breyting væri gerð vegna annarra atriða en kæran og úrskurður um
hana lýtur að, getur ríkisskattstjóri aftur á móti notað heimildina.
2) Huglæg skilyrði.
Hin huglæga afstaða skattþegns til galla á framtali skiptir ekki
máli um skattlagningarheimildina skv. 38. gr., sbr. orðin: „Hver sá,
sem skýrt hefur frá tekjum sínum eða eignum lægri en vera ber
.. .“13) Sama er, hafi skattþegn ekki talið fram til skatts eða framtal
hans hefur ekki borizt skattstjóra. Hins vegar tekur 38. gr. tæpast
til mistaka af hálfu skattstjóra við úrvinnslu á gallalausu framtali,
er leiða til þess, að álagning verður lægri en vera ber. Gjaldandi er
iðulega í fullkomlega góðri trú um álagninguna og hefur miðað ráð-
stafanir sínar við hana. Sanngjarnt er, að hann njóti fremur verndar
gegn breytingum, sem stafa af mistökum skattstjóra heldur en sín-
um eigin mistökum. Skv. 4. mgr. 42. gr. 1. nr. 68/1971 gat ríkisskatt-
stjóri þó væntanlega fengið ákvörðun skattstjóra hnekkt, þótt þannig
stæði á. Með 1. nr. 7/1972 hefur 4. mgr. verið breytt, m. a. að því
38