Árbók Háskóla Íslands - 02.01.1929, Side 52

52
við hin eldri lögmál. Eldri lögmálin niæltu svo fyrir, að öll
geislan ætti að smádvina eins og hljóð frá hljóðkvisl, unz
hún hyrfi til fulls; en Planck hélt hinu fram, að geislanin
færi frarn i smástökkum, þannig að 1, 2, 3 . . . orkuskömmt-
um væri útbýtt í einu, en aldrei broti úr skammti. Þetta
þótti í fyrstu hlægileg fjarstæða, en samt sem áður hafa
menn orðið að smáfallast á hana.
17. Prumeindakenning I>íiels< Bohr^.
Kenningu þessa tók nú hinn danski eðlisfræðingur Niels
4. rnynd. Brautir í vatnsefniseind.
Eftir Bohrs liki.i)
Bohr upp og reyndi að sameina hana kenningu Ruther-
fords um gerð og starf frumeindanna. Bohr var á rann-
sóknarstofu Rutherfords i Manchester 1912 — 14; en 1913 og
15 gaf hann út þrjár ritgerðir, þar sem hann gerir grein
fyrir litrófi valnsefnis og heliums út frá frumeindakenningu
Rutherfords og viðbót sinni, og felur hann þetta í tveim
meginsetningum:
1. í frumeindum efnanna snúast ein eða fleiri negativar
rafeindir um hinn positivt hlaðna kjarna (Rutherford).
2. Þegar, frumeindirnar ýmist sjúga í sig eða senda frá
sér orku, er starf rafeindanna i þvi fólgið, að þær stökkva
úr einni braut í aðra eftir þvi, hvað þær taka við mörgum
eða gefa marga orkuskammta frá sér (Bohr).
1) Tekið eftir Jeans: The Universe Around Us, bls. 127.